Η ίδρυση και λειτουργία τους Ιδρύματος Ποιμαντικής Επιμορφώσεως (Ι.Π.Ε.) από την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, πριν από επτά χρόνια, ήλθε να καλύψει μια επιτακτική ανάγκη, ένα ζωτικό αίτημα των καιρών μας, την επιμόρφωση των κληρικών και λαϊκών στελεχών της Εκκλησίας. Η αντιμετώπιση των πολυδιάστατων προβλημάτων που αναδύονται στη σημερινή κοινωνία απαιτούν την ύπαρξη μιας οργανωμένης, υψηλού επιπέδου, συνεχούς εκπαίδευσης και κατάρτισης.
Το Ι.Π.Ε. αποτελεί ένα αυτοτελές Εκκλησιαστικό Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, το οποίο έχει ως σκοπό να αξιοποιήσει, στο πλαίσιο της εκπαίδευσης ενηλίκων, τη μεθοδολογία της διά βίου μάθησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης, με στόχο την αναβάθμιση των γνώσεων, και των δεξιοτήτων όλων όσοι (κληρικοί, στελέχη, συνεργάτες, εθελοντές, κ.λπ.) εμπλέκονται στην άσκηση της ποιμαντικής της αποστολής. Τα Προγράμματα επιμόρφωσης που παρέχονται οδηγούν, μετά την επιτυχή ολοκλήρωσή τους, στην απόκτηση Βεβαίωσης Πιστοποιημένης Επιμόρφωσης. Στην περίπτωση των δημοσίων υπαλλήλων προβλέπεται προσθέτως και μοριοδότηση, μέσω του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ), σύμφωνα με το «Σύστημα Πιστοποίησης Επιμόρφωσης» (ΦΕΚ Β΄ 1592/2010).
Στα πρώτα επτά χρόνια της λειτουργίας του (2010-2017) τα Προγράμματα του Ι.Π.Ε. σημείωσαν ιδιαίτερη επιτυχία επιβεβαιώνοντας το αρχικό σκεπτικό της δημιουργίας του Ιδρύματος. Την περίοδο αυτή συνεκπονήθηκαν από την Ιερά Αρχιεπισκοπή και τις Ιερές Μητροπόλεις της ελληνικής επικράτειας 39 τίτλοι επιμορφωτικών προγραμμάτων, σε 227 τμήματα, τα 103 τμήματα ήταν σε πιστοποιημένους τίτλους, ενώ τα υπόλοιπα 124 τμήματα μη πιστοποιημένους.
Ο συνολικός πληθυσμός που επιμορφώθηκε ανήλθε σε 8.255 άτομα, εκ των οποίων 4.375 παρακολούθησαν πιστοποιημένα και 3.880 μη πιστοποιημένα Προγράμματα (σεμινάρια, εργαστήρια, κ.λπ.). Μέχρι σήμερα το Ι.Π.Ε. έχει συνάψει 48 Σύμφωνα Συνεργασίας με Ι. Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επίσης με απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης έχει υπογραφεί Σύμφωνο Συνεργασίας του Ι.Π.Ε. με την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης με τη συνδρομή της οποίας υλοποιούνται επιμορφωτικά προγράμματα στις 15 Ιερές Μητροπόλεις της Κρήτης, των Δωδεκανήσων και της Πατριαρχικής εξαρχίας της Πάτμου.
Η θερμή ανταπόκριση και απήχηση που συνάντησε η πρώτη περίοδος λειτουργίας των Προγραμμάτων σε συνδυασμό με την επεξεργασία των ευρημάτων από την ανίχνευση των αναγκών, οδήγησαν στο σχεδιασμό και την υλοποίηση της νέας φάσης. Για την περίοδο 2017-2020 το Ι.Π.Ε. πρόκειται να υλοποιήσει την Πράξη με τίτλο: «Ανάπτυξη ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού σε υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας με έμφαση στις δομές της Εκκλησίας» (MIS 5004190), το οποίο εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση». Αντικείμενο της Πράξης αποτελεί η επιμόρφωση κληρικών και λαϊκών στελεχών, συνεργατών και εθελοντών της Εκκλησίας (περί τις 7.200 συμμετοχές σε διάφορες θεματικές ενότητες), αλλά και άλλων φορέων που προσφέρουν ανάλογες υπηρεσίες, που βρίσκονται στα γεωγραφικά όρια της ελληνικής επικράτειας.
Ειδικότερα, η υλοποίηση της Πράξης προβλέπει την λειτουργία 240 Τμημάτων στις 13 Περιφέρειες της χώρας, τα οποία θα κατανεμηθούν στις Ιερές Μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος, της Αρχιεπισκοπής Κρήτης, των Ιερών Μητροπόλεων της Δωδεκανήσου και της Πατριαρχικής Εξαρχίας της Πάτμου, καθώς και άλλων φορέων. Στους κύριους στόχους των Προγραμμάτων που θα υλοποιηθούν εντάσσεται η βελτίωση των γνωσιακών, επαγγελματικών και κοινωνικών δεξιοτήτων των επιμορφουμένων, η στήριξη των διακονουμένων και των δομών στις οποίες παρεμβαίνει η Εκκλησία (ενορίες, νοσοκομεία, προνοιακοί φορείς, φυλακές, κ.λπ.).
Κατά την έναρξη της πρώτης περιόδου υλοποίησης (Ιανουάριος-Ιούνιος 2018), το επιμορφωτικό έργο περιλαμβάνει 4 θεματικές ενότητες:
α) Κοινωνικοπρονοιακή εκκλησιαστική παρέμβαση σε προβλήματα του γάμου και της οικογένειας.
β) Κοινωνικοπρονοιακή εκκλησιαστική υποστήριξη σε προβλήματα της παιδικής και της εφηβικής ηλικίας.
γ) Κοινωνικοπρονοιακή εκκλησιαστική υποστήριξη των νοσούντων και των οικείων τους.
δ) Κοινωνικοπρονοιακή εκκλησιαστική παρέμβαση σε προβλήματα πένθους.
Στα υπόλοιπα δύο επιμορφωτικά έτη (Σεπτέμβριος 2018-Μάρτιος 2020), θα υλοποιηθούν επιπλέον έξι θεματικές ενότητες. Ενδεικτικώς, αναφέρονται:
α) Διαχείριση προβλημάτων οικογενειακού βίου.
β) Θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής και ενδοσχολικής βίας.
γ) Σύγχρονες προσεγγίσεις προβλημάτων ψυχικής υγείας.
δ) Θέματα διαχείρισης χρονίως πασχόντων.
ε) Κοινωνικοπρονοιακά ζητήματα.
στ) Η ενορία ως κύτταρο της τοπικής ανάπτυξης και κοινωνικοπρονοιακής στήριξης.
