Ολόκληρη η ομιλία του Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννη, όπως εκφωνήθηκε στο Πατριαρχικό συλλείτουργο στην Γκραμπάρκα, για την εορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου.
“Στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος αποκαλύπτεται η αγάπη και στο απαύγασμα του φωτός φωταγωγούνται οι εν Χριστώ αδελφοί και στην αναμονή της εορτής της Παναγίας συνέρχονται μαζί θεοσεβείς καρδιές από την Αντιόχεια και την Πολονία αιτούμενες τις πρεσβείες της ευλογημένης Μητρός ενώπιον της του αυτής Υιού και Θεού Αγίας Τραπέζης. Αυτές οι καρδιές ασπάστηκαν και αντάλαξαν το χαρμόσυνο χαιρετισμό “ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῷ ἡμῶν, καί ἦν καί ἔστι καί ἔσται”
Η χαρά μας σήμερα ανατέλλει από το Θαβώρ και ο αλλαλαγμός από τον Ερμών, η δε ελπίδα μας από τις καρδιές των Αγίων Αποστόλων πηγάζει, και ο ασπασμός μας προς Υμάς και δι’ Υμών απευθύνεται στο πλήρωμα της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Πολωνίας και σε ολόκληρο τον λαό της Πολωνίας.
Σας ευχαριστούμε θερμώς Μακαριώτατε διότι μας δώσατε την ευκαιρία να βρεθούμε ανάμεσά σας στις ευλογημένες αυτές μέρες και στο χαρμόσυνο αυτό πανηγύρι, καθώς εκφράζουμε την άκραν εκτίμηση χαιρετώντας τον Εξοχώτατον Πρόεδρο της χώρας κ. Andrzej Duda.
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος αποκαλύπτει την δόξαν Αυτού όσο ευδόκησε και ήθελε. “δείξας τοῖς μαθηταῖς σου τήν δόξαν σου καθὼς ἠδύναντο”, όπως σημείωσε ο Υμνωδός στη σημερινή εορτή. Περιττό είναι να λεχθεί ότι οι γνώσεις του ανθρώπου αδυνατούν να κατανοήσουν το μεγαλείο της Θεότητος και τη δόξα αυτού. Αυτή η αλήθεια εκφράζεται στη σημερινή εορτή. Στην εποχή μας πόσο χρειαζόμαστε να το καταλάβουμε αυτό και να αναγνωρίσουμε πάντα πως ο άνθρωπος αποτελεί μόνο και μόνο παραληπτικό δοχείο των θείων χαρισμάτων, τα οποία αυτός μελετά και κατανοεί. Το μεγαλύτερο σφάλμα των χρόνων μας είναι ότι πολλοί άνθρωποι φαντάζονται ότι αυτοί καταφέρουν με τα χοϊκά μάτια να επιγινώσκουν τον Θεό των ουρανών και την ανεξήγητη σοφία Αυτού. Δεν αμφισβητείται ότι η θεοποίηση του ανθρώπου ως απόρροια της αυτοπεποίθησης στην διανοητικές ικανότητες του αποτελεί το πιο επικίνδυνο ρεύμα που διέπει στην ανθρώπινη σκέψη της εποχής μας. Όμως το αποκορύφωμα της σοφίας και της γνώσης είναι να προσκυνήσει ο Άνθρωπος με όλη την ισχύ και τη δύναμή του το αΐδιο φως που ακτινοβολεί από το πρόσωπο του Θεού, που μας το αποκάλυψε ο Θεός στη Μεταφόρφωσή Του. Αυτή ήταν η κατάσταση στην οποία βρισκόταν οι τρείς μαθητές ενώπιον της θείας δόξης του μεταμορφουμένου Κυρίου. Προσκυνώντας οι μαθητές απέναντι του μεγαλείου του ανάρχου Θεού κάλυψαν τα μάτια της ψυχής, αλλά και την αλαζονία της ανθρώπινης ψυχής.
Στο αποστολικό ανάγνωσμα της σημερινής εορτής ακούσαμε τα λόγια του Αποστόλου Πέτρου: “…ἀλλ᾽ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος…φωνῆς ἐνεχθείσης αὐτῷ τοιᾶσδε ὑπὸ τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης· ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός μου οὗτός ἐστιν εἰς ὃν ἐγὼ εὐδόκησα, καὶ ταύτην τὴν φωνὴν ἡμεῖς ἠκούσαμεν ἐξ οὐρανοῦ ἐνεχθεῖσαν σὺν αὐτῷ ὄντες ἐν τῷ ἁγίῳ ὄρει”. Με τα λόγια του αυτά ο Απόστολος Πέτρος μας πληροφορεί ότι πάνω στο βουνό είδε και άκουσε, ῾καθὼς ἠδύνατο῾, αυτό που του αποκάλυψε ο Ενσαρκωμένος Θεός Υιός.
Και εμείς στην Εκκλησία της Αντιοχείας παραδοθήκαμε την μαρτυρία των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και των λοιπών Αποστόλων πριν δύο χιλιάδες χρόνια περί του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και γνωρίσαμε και γνωρίζουμε ότι μόνο η δύναμη Του και η εναπόθεση της ελπίδας μας σε Αυτόν έφεραν το Ευαγγέλιο της Σωτηρίας σε μας εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια. Είμαστε αποφασισμένοι να διαφυλάξουμε την πίστη μας στην αρχική γη, όπου ο Θεός μας σπείρωσε. Αυτή η γη καθαγιάστηκε από “τους ωραίους πόδας” των ευαγγελιζομένων Αποστόλων και των πρώτων μαρτύρων. Η γη αυτή επίσης ήταν πρώτη που περιεβλήθη το όνομα του Ιησού Χριστού του Κυρίου μας και κατά συνέπεια περιέβαλε τους ακολούθούντες Αυτόν με τον τίτλο “Χριστιανούς”, όπως μαθαίνουμε από τις Πράξεις των Αποστόλων. Έτσι αξιώθηκε να γίνει η πρώτη διανοητική κοιτίδα της Χριστιανοσύνης και η φάτνη του πρώτου κηρύγματος του Ευαγγελίου σε ολόκληρους τους λαούς. Σε αυτήν τη φάτνη κατοίκησε το Παιδίον Νέον και πέρασε στις ψυχές πολλών μέσω των θείων στομάτων των αγίων Αποστόλων Αυτού, αρχής γενομένης από τα μέρη της Εκκλησίας της Αντιοχείας, προκειμένου να βαπτίσει την οικουμένη με την θεία αγάπη.
Αυτό που συμβαίνει στη Συρία και την Ανατολή γενικά αποτελεί παραποίηση του παρελθόντος και της εικόνας εκείνης της φωτοφόρου Ανατολής. Εδώ και πέντε χρόνια η Εκκλησία της Αντιοχείας, όπως και οι άλλοι συμπατριώτες μας, πληρώνει ακριβό φόρο για τα τρεχόμενα γεγονότα. Καιρός ήταν πλέον για τον κόσμο να ξυπνήσει από το λήθαργο του και να διατηρήσει ό, τι απομένει από την ειρήνη στη γη της Μέσης Ανατολής. Εδώ και πέντε χρόνια εμείς ως Χριστιανοί πληρώνουμε με τις ζωές των παιδιών μας το αιματηρό φόρο στα πεδία του πολέμου. Έχουμε δει τη φρίκη που δεν έχουν δει τα μάτια κανενός. Ωστόσο, καμοία δύναμη σε αυτόν τον κόσμο δεν θα μας μετακινήσει από τον τόπο μας ούτε θα μας πάρει ποτέ από το νου ότι εμείς οι Χριστιανοί είμαστε ένα αναπόσπαστο κομμάτι της γης εκείνης, η οποία είναι για μας η καρδιά και η οντότητα. Υποφέραμε πολύ και ακόμη υποφέρουμε στο παρόν από τον εκτοπισμό, τον οικονομικό αποκλεισμό, την κλόνηση της κυριαρχίας των κρατών, την ανεξιθρησκεία των φανταμενταλιστών, την τρομοκρατία, τη βία, την καταστροφή, τις απαγωγές, τις δολοφονίες, και την καταστροφή των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων, ενώ ο κόσμος παίζει τον ρόλο του θεατή σηκώνοντας ψευδή συνθήματα. Αυτό που συμβαίνει στη Μέση Ανατολή φαίνεται να είναι μια επένδυση στην τρομοκρατία με κάθε τρόπο. Τα γεγονότα δηλώνουν τις συνέπειες του εξτρεμισμού που άρχισαν να εμφανίζονται σε όλα τα μέρη της γης. Αυτό που συμβαίνει είναι μια εκμετάλλευση της καταπολέμησης της τρομοκρατίας και ένας τρόπος για να δημιουργηθεί μια αγορά όπλων όλων των ειδών. Απευθύνουμε σήμερα το μήνυμά μας σε ολόκληρο τον κόσμο: Σταματήστε το καρκίνο των ανατρεπτικών διαβουλεύσεων και τον εξτρεμισμό και την τρομοκρατία προτού αυτή μαστιγώσει τον κόσμο. Δεν είμαστε μειονότητα στη χώρα μας και αρνούμαστε να θεωρηθούμε ως μειονότητα, διότι η λογική του έθνους πόρρω απέχει από την λογική των μειονοτήτων και των πλειοψηφιών. Η σημερινή τρομοκρατία δεν εφείσθη ούτε τζαμί, ούτε εκκλησία, ούτε τους κρατικούς θεσμούς, ούτε εργαζομένους, ούτε στρατό, ούτε ιμάμη ούτε ιερέα ούτε επίσκοπο. Προδήλως ο φάκελος των δύο απαχθέντων Μητροπολιτών, του Χαλεπίου Παύλου και του Ιωάννου των Συριακών Ορθοδόξων και των απαχθέντων ιερέων, που παραμένοι ανοιχτός για περισσότερα από τρία χρόνια, εν μέσω παγκόσμιας σιωπής, συνοψίζει κάτι από τα δεινοπαθήματα που έπληξαν την Εκκλησία της Αντιοχείας, με όλα τα παιδιά της. Ο λαός μας έχει το δικαίωμα να ζει με το αίσθημα ασφάλειας, επίσης και το δικαίωμά να έχει συμφέροντα μέσα στα συμφέροντα των μεγάλων. Θα ήταν καλύτερο για εκείνους, κυβερνήσεις και λοιπούς, που πονούν τον λαό μας και επιθυμούν να προσλάβουν εκτοπισθέντες να αναζητήσουν πάση θυσία, ακούραστα και ανυπόκριτα, να ενσταλάζουν την ειρήνη στην Μέση Ανατολή. Όμως η ειρήνη δεν επιτυγχάνεται μέσω της πείνας, ή του εμπάργου στα ιατροφαρμακευτικά και του εμπορικού εμπάργκου και του εξωτερικού ασφυστικού οικονομικού αποκλεισμού, αλλά κατορθώνεται με τη δημιουργία των θεμελίων της ειρήνης και της ειρηνικής πολιτικής επίλυσης και με το να θεσπιστεί ο διάλογος ως μοναδικός τρόπος εξόδου από την πολυετή κρίση.
Μακαριώτατε,
Από το βάθος της πονεμένης καρδιάς της, η Εκκλησία της Αντιοχείας ευλαβώς επιθύμησε να βρεθεί ανάμεσά σας σήμερα, διότι η κατά Αντιόχειαν Εκκλησία ήταν και παραμένει στο επίκεντρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πιστή στο πνεύμα της συνοδικότητας, ως αποτελούσα την καρδιά του Χριστιανισμού στη Μέση Ανατολή. Η Εκκλησία της Αντιοχείας συνειδητοποιεί ότι κληρονόμησε και εμπιστεύθηκε από τους Αποστόλους το συνοδικό φρόνιμα.
Το πιο αξιέπαινο ρόλο που ανατέθηκε στην Εκκλησία Σας, Μακαριώτατε, όπως και σε όλες τις Εκκλησίες της Ανατολικής Ευρώπης, είναι το να χτίσει γέφυρες μεταξύ των Ορθοδόξων και των Καθολικών, μακριά από κάθε προσπάθεια προσηλυτισμού ή στάση αλαζονίας και υπερηφανείας, τουναντίον με τα άκρα αισθήματα αδελφοσύνης και αγάπης, στα οποία μας κάλεσε επανειλημμένα ο Κύριος μας, για να αναδειχθούμε μαθητές του. Οι ιστορικές και γεωγραφικές παράγοντες παρομοίως κατέστησαν την Κατ΄ Αντιόχειαν Εκκλησία μας μια γέφυρα μεταξύ του Χριστιανισμού εν γένει, ιδίως του Ανατολικού, και του αραβικού και μουσουλμανικού κόσμου. Εμείς οι Ορθόδοξοι καλούμεθα για να χτίσουμε ακούραστα γέφυρες επικοινωνίας, αγάπης και αδελφοσύνης με πιστότητα στην πολύτιμη κληρονομιά και την γνήσια παράδοση, διατιθεμένοι ταυτόχρονα προς έναν καρπόφορο μέλλοντα. Για τον λόγο αυτό νιώθουμε περίφανοι σήμερα γιατί γνωρίζουμε την καλή σχέση της Ορθόδοξης Εκκλησία Σας με την Καθολική Εκκλησία. Ως εκ τούτου επιτρέψτε μου να απευθυνθώ με όλη την αγάπη και το σεβασμό, δια μέσω Εσάς, Μακαριώτατε αδελφέ, σε ολόκληρο τον πολωνικό λαό.
Σήμερα θα προσευχηθούμε μαζί Σας υπέρ αυτής της χώρα και του καλού λαού της. Προσευχόμαστε να Σας ενδυναμώσει ο Πανάγαθος και Παντοδύναμος Θεός και να σας διαφυλάξει μαζί με το ποίμνιό που ανατέθηκε στην πρόνοια Σας να το διαποιμάνετε. Από αυτό το ιερό μοναστήρι, δια μέσω Εσάς ασπαζόμαστε όλα τα αδέλφια μας στην Εκκλησία της Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας. Προσευχόμαστε να ευλογήσει ο Θεός και να χαρίσει κάθε επιτυχία στον Εξοχότατον κ. Πρόεδρο της χώρας και τους συνεργάτες του σε όλες τις καλόβουλες τους προθέσεις. Σας ζητάμε να προσευχηθείτε υπέρ της Εκκλησίας της Αντιοχείας, στα πάτρια της εδάφη και στη διασπορά. Σας ζητάμε να προσευχηθείτε υπέρ της ειρήνης στη Συρία και της σταθερότητας του Λιβάνου, ο οποίος υποφέρει από τις συνέπειες του τι συμβαίνει στην Μέση Ανατολή και κάτω από τις δυσκολίες ενός συνταγματικού κενού στη θέση της Προεδρίας. Σας ζητάμε να προσευχηθείτε υπέρ του ανθρώπου που κουράστηκε από τις εξουθενωτικές συνέπειες του πολέμου, και τέλος υπέρ της ασφάλειας και του καλού της Ανατολής και ολόκληρου του κόσμου.
Εν κατακλείδι, επιτρέψτε Μας να Σας προσφέρουμε, εκ μέρους Μας και εκ μέρους του πληρώματος της Εκκλησίας της Μεγάλης Αντιοχείας, την εικόνα των Αγίων Πέτρου και Παύλου, των ιδρυτών και προστάτων της Αγιωτάτης Αποστολικής Έδρας της Αντιοχείας, αιτούμενοι τις προσευχές και πρεσβείες τους υπέρ των Αγιωτάτων Εκκλησιών της Πολωνίας και της Αντιοχείας και της ειρήνης και αντίληψης του σύμπαντος κόσμου.
Επαναλαμβάνουμε τις ευχαριστίες και την ευγνωμοσύνη Μας, εκ μέρους Μας και εκ μέρους όλων των μελών της αντιπροσωπείας που Μας συνοδεύει. Είθε ο Πανάγαθος Θεός να Σας διαφυλάξει, Μακαριώτατε, εις πολλά έτη.”
