Ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν αναφέρει ότι: «κάθε εορτασμός και ιδιαίτερα ο θρησκευτικός εορτασμός, αρχίζει μ’ ένα αίσθημα ελευθερίας. Αρχίζοντας με την ελευθερία, ο εορτασμός φανερώνει ταυτόχρονα, ενσαρκώνει και εκφράζει τη βαθύτερη ανθρώπινη δίψα για την ελευθερία. Μία ελευθερία όμως που δεν είναι πολιτική, ούτε εξωτερική, αλλά η ίδια η ζωή ως ελευθερία».
Οι άνθρωποι αναμφίβολα είμαστε σκλάβοι του χρόνου, του περιβάλλοντός μας, των διαφόρων περιστάσεων αλλά και του αναπόφευκτου τέλους μας γι’ αυτό και η καρδιά μας επιζητεί την πραγματική ελευθερία και δεν ησυχάζει αφού όπως σοφά έγραψε ο άγιος Αυγουστίνος: «οι καρδιές μας δε θα ησυχάσουν, έως να αναπαυθούν σε Σένα».
Η ελευθερία σε αυτόν τον κόσμο είναι ένα παιδικό όνειρο. Ένα όνειρο όμως που πραγματοποιεί ο Χριστιανισμός διότι φανερώνει την Αλήθεια, φανερώνει τη Ζωή που είναι ο Ιησούς Χριστός κι έτσι «ἡ λύπη ὑμῶν εἰς χαρὰν γενήσεται» (Ιωάν. 16,20). Η θλίψη γίνεται χαρά, μεταβάλλεται σε πανηγύρι. Η ίδια χαρά που πλήρωσε τους αγίους του Θεού που βρήκαν την τέλεια ειρήνη μέσα στην αληθινή ελευθερία τους. Μία ελευθερία εσωτερική που πηγάζει από τη βεβαιότητα και την εμπιστοσύνη στην αλήθεια που έχουν βρει.
Η αλήθεια όμως είναι πρόσωπο. Η αλήθεια είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο Θεάνθρωπος. Η αλήθεια είναι Εκείνος που επί αιώνες αναζητούσαν οι πνευματικά τυφλωμένοι άνθρωποι, εκείνοι που θεωρούσαν ότι ο κτιστός ήλιος αποτελεί την πηγή της ζωής. Εκείνοι που έβλεπαν με τα αισθητά μάτια τους ότι οι μέρες μεγαλώνουν και η φύση ανασταίνεται. Εκείνοι που έβλεπαν ότι το φως του ήλιου νικάει το παγερό σκοτάδι του χειμώνα όμως… λάτρευαν τον ήλιο, όχι το Φως και τη Ζωή.
Ο θάνατος όμως αυτής της θεωρίας είναι βέβαιος! Ο Ήλιος γεννήθηκε μέσα στο σπήλαιο και η καθολική και σώζουσα αλήθεια σκέπασε την οικουμένη, φώτισε τις ανθρώπινες καρδιές κι έτσι κάθε χριστιανική ύπαρξη διάλεξε να γιορτάζει τη γέννηση του Χριστού που είναι ο πνευματικός Ήλιος, η αυθεντική πηγή του γνήσιου πνευματικού φωτός, η Αλήθεια και η Ζωή.
Τα Χριστούγεννα αποτελούν τη μοναδική ευκαιρία να αναβαπτίσουμε την ύπαρξή μας στο μυστήριο της αγάπης του Θεού. Ένα μυστήριο που προσεγγίζεται όταν υπάρξει η πραγματική μετάνοια, όταν ο άνθρωπος αλλάξει μυαλό και δει καθαρά τα πράγματα. Η προσέγγιση επιτυγχάνεται όταν πιστέψουμε ακράδαντα στην παντοδυναμία της θελήσεως και της αγάπης του Θεού.
Η γέννηση του Χριστού ως γεγονός αποτελεί «σεισμόν γης», αυτό αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Σεισμόν γης! … διότι η δημιουργία, η φιλανθρωπία και η ελεημοσύνη της Αγίας Τριάδος, ανακεφαλαιώνονται στον Θεάνθρωπο Κύριο. Η γέννηση του Χριστού μας λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, μας ελευθέρωσε από τη φθορά, μας ανακαίνισε, μας λύτρωσε από την τυραννία του διαβόλου, μας έμαθε να παλεύουμε με βεβαία πίστη, με θάρρος, υπομονή και ταπείνωση.
Τα χρόνια πέρασαν… και όμως «τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως» καθοδηγεί κάθε ελεύθερη καρδιά όπως τον Ιουστίνο, το φιλόσοφο του δευτέρου αιώνα, ο οποίος κυριολεκτικά αναλώθηκε στην αναζήτηση της αλήθειας. Έτσι λοιπόν ο Χριστιανισμός μπήκε στη σάρκα και στο αίμα της ζωής μας και μας δίδαξε να κατανοήσουμε το κάθε τι, τη φιλοσοφία, την τέχνη και την επιστήμη.
Το νόημα των Χριστουγέννων βρίσκεται στην ομολογία – διαβεβαίωση: «ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων· καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν» (Ιωάνν.1, 4-5). Το φως της γνώσεως που εισήλθε στον κόσμο και άρχισε να φωτίζει δεν έχει σβήσει και δε θα σβήσει ποτέ!
Αγαπητοί μου …
Ας μην περιμένουμε να φανούν στον ουρανό ψεύτικοι αστέρες που εκπέμπουν κάλπικο φως και που οδηγούν σε θλιβερά, ερημικά, σκοτεινά και παγωμένα σπήλαια. Ας μην πιστεύουμε σε φθηνά πρόσωπα που μας οδηγούν σε επικίνδυνους δρόμους… αλλά στο Πρόσωπο, το μοναδικό Πρόσωπο που άλλαξε την ιστορία του κόσμου, ακόμη κι αν απομείνουμε «μόνοι με τον Μόνο» όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο ανυπόκριτος Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος ο Β΄.
Η φάτνη της σαρκώσεως του Χριστού έγινε το θυσιαστήριο του κόσμου από το οποίο προσφέρεται ο Άρτος και ο Λόγος του Θεού ως τροφή και σωτηρία για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη.
Αυτή τη φάτνη ας αναζητήσουμε εάν και εφόσον επιθυμούμε να ζήσουμε αληθινά, φωτισμένοι και πλημμυρισμένοι από το άσβεστο και εκθαμβωτικό φως των Χριστουγέννων. Γι’ αυτό ας στραφούμε προς την ανατολή εκεί απ’ όπου ανέτειλε το φως, για να μπορέσουμε να ακούσουμε τη θριαμβευτική δοξολογία που ακούστηκε τότε … «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία».
*Ο αρχιμανδρίτης Δημήτριος Πολιτάκης είναι ιεροκήρυκας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης.