Συνέντευξη στον Βαγγέλη Στολάκη
Στην Ελλάδα τον αποκαλούν «Φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στην Αφρική». Και η αλήθεια είναι πως δεν έχουν και άδικο, αν αναλογιστεί κανείς πως ο Επίσκοπος Ζάμπιας Ιωάννης εγκατέλειψε το σπίτι του για να αφοσιωθεί στη… βελτίωση της καθημερινότητας εκατομμυρίων ανθρώπων που έρχονται αντιμέτωποι με τον υποσιτισμό και τη φτώχεια αλλά και ασθένειες που «θερίζουν» όπως είναι το AIDS και η ελονοσία. Ενθρονίστηκε Μητροπολίτης Ζάμπιας και Μαλάουι τον Φεβρουάριο του 2016 και έκτοτε έχει τη βάση του στην πρωτεύουσα της Ζάμπιας, Λουσάκα.
Βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την 23η Γενική Συνέλευση της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας ως εκπρόσωπος του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξάνδρειας και Πάσης Αφρικής, κκ. Θεοδώρου Β’. Ο Μητροπολίτης Ζάμπιας και Μαλάουι Ιωάννης –στο περιθώριο της συνέλευσης στην οποία συμμετείχαν 120 βουλευτές από 27 χώρες, μίλησε αποκλειστικά στην KARFITSA για τις δυσκολίες της Ιεραποστολής στην Αφρική.
Ο ίδιος -νέος στην ηλικία, στο μυαλό και στην καρδιά ιεράρχης- αναφέρεται στην απόφασή του να εγκαταλείψει τη Ζάκυνθο από όπου κατάγεται και να αφοσιωθεί στον ιεραποστολικό έργο στην Αφρική. Με πρωτοβουλία δική του, αφού είναι ο μόνος Έλληνας ιεράρχης στην περιοχή, χτίστηκαν σχολεία, νηπιαγωγεία και εκκλησίες. Ο κ. Ιωάννης μιλά επίσης για τις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες της Αφρικής, τις ασθένειες που ταλαιπωρούν τους κατοίκους της χώρας, το έργο της ελληνικής παροικίας για τη διατήρηση της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού και αποκαλύπτει ότι Έλληνες έρχονται σε επαφή μαζί του γιατί θέλουν να εγκαταλείψουν την Ελλάδα λόγω κρίσης και να μεταναστεύσουν στην Αφρική.
«Η καθημερινότητα είναι δύσκολη»
«Με την Χάρη του Θεού, τις ευχές του Μακαριώτατου Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου και της Ιεράς Συνόδου, στάλθηκα ως ποιμένας της ιεραποστολικής αυτής Μητρόπολης, που περιλαμβάνει στην δικαιοδοσία της δυο κράτη, την Ζάμπια και το Μαλάουι. Δεν μπορώ να σας αποκρύψω ότι η καθημερινότητα εδώ, αλλά και στην Αφρική γενικότερα, είναι εξαιρετικά δύσκολη, γεμάτη προκλήσεις. Οι Έλληνες ομογενείς μας είναι καταξιωμένοι στις χώρες αυτές και, μπορώ να πω με ιδιαίτερη ικανοποίηση και χαρά, είναι πιστότατα τέκνα της Εκκλησίας μας. Αγαπούν το Πατριαρχείο μας και βοηθούν κατά το μέτρο των δυνατοτήτων τους τις δράσεις της Τοπικής μας Εκκλησίας. Στην έδρα της Ιεράς μας Μητροπόλεως, στην Λουσάκα της Ζάμπια, αλλά και βορειότερα στο Κίτουε και τα περίχωρά του, όπως και στο Μπλαντάιρ του Μαλάουι, κατοικεί η αξιόλογη δυναμική Ελληνική Παροικία μας, η οποία ζει και ενεργεί συνδεδεμένη συνεχώς με την σκέψη και το βλέμμα στραμμένο προς την μητέρα πατρίδα» αναφέρει ο κ. Ιωάννης μιλώντας για την ελληνική παροικία της περιοχής. Τα προβλήματα που υπάρχουν στην χώρα είναι πολλά και καθημερινά. «Η Ζάμπια και το Μαλάουι, δυο φιλειρηνικές χώρες 16 και 18 εκατομμυρίων ψυχών, μαστίζονται από υποσιτισμό, πτώχεια και ασθένειες, με υψηλά ποσοστά των κατοίκων της να νοσούν ή είναι φορείς του ιού του AIDIS. Συνεπώς, ζούμε σε μια χώρα με ειδικές συνθήκες και η παρουσία μας εδώ ως Ορθόδοξης Εκκλησίας οφείλει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο. Ρόλο που χρειάζεται να είναι αμφίπλευρος. Να καθοδηγεί πνευματικά τους ανθρώπους, μπολιάζοντάς τους στην Ορθόδοξη πίστη και ζωή και να βοηθά στην απάλυνση του ανθρώπινου πόνου. Όμως δεν απελπιζόμαστε διότι ο Θεός ενισχύει το δύσκολο έργο μας» αναφέρει.
Ο ρόλος των Ελλήνων
Ο Μητροπολίτης Ζάμπιας και Μαλάουι ανοίγει την καρδιά του στην KARFITSA και ευχαριστεί τους Έλληνες της περιοχής για το έργο τους. Ένα έργο τεράστιο που μετρά δεκαετίες και το οποίο ο ίδιος επιθυμεί να επιβραβεύσει με την έκδοση σχετικού λευκώματος. «Η Ελληνική παρουσία στις χώρες της Ζάμπιας και του Μαλάουι παραμένει αδιάκοπη. Ταυτόχρονα θαυμαστή, πολυδιάστατη και περιπετειώδης» λέει ο κ. Ιωάννης. Και συμπληρώνει: «Οι Έλληνες με μόνα εφόδια την εργατικότητα, την εντιμότητα και τις αρμονικές τους σχέσεις με τον τοπικό πληθυσμό κατάφεραν να μεγαλουργήσουν σε διάφορους τομείς της κοινωνίας, επηρεάζοντάς τις θετικά. Παράλληλα, με γενναία αυταπάρνηση, κατόρθωσαν να βαστήξουν αναμμένο τον φάρο της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού ιδρύοντας Εκκλησίες και σχολεία. Όλα αυτά, θα προσπαθήσουμε να τα καταγράψουμε και να τα αποτυπώσουμε, σώζοντάς τα από την λήθη του χρόνου».
Πως πήρε όμως την απόφαση να εγκαταλείψει την Ζάκυνθο από όπου κατάγεται για να αφοσιωθεί στην διάδοση του μηνύματος του Θεού όχι σε κάποιο ακριτικό μέρος της Ελλάδας αλλά στην μακρινή Αφρική; Σημειώνεται πως από το 1993 που χειροτονήθηκε Διάκονος στη Ζάκυνθο, υπηρετεί από διάφορες θέσεις στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας. Ζιμπάμπουε, Ζάμπια, Αίγυπτο, Νότιο Αφρική. «Κατάγομαι από προσφυγική οικογένεια Ποντίων και έχω ζήσει εμπειρικά τι εστί προσφυγιά, πόνος, ταλαιπωρία και διωγμός. Τι εστί να αισθάνεται πάντοτε κάποιος μια ζωή φερέοικος, όπως αισθάνονταν οι πρόγονοί μου. Συνεπώς, δεν ήταν καθόλου δύσκολο σε εμένα να αναζητήσω κάτι «άλλο». Κάτι πιο προκλητικό, μη συμβιβασμένο. Διότι, πιστεύω ότι η Εκκλησία γίνεται όταν ανοίγεται. Ότι Εκκλησία χωρίς άνοιγμα «στα έθνη» δεν μπορεί να ονομάζεται Εκκλησία. Όταν κατέχουμε τέτοιο πλούτο, γιατί να τον θέτουμε «υπό τον μόδιον» και όχι «επί την λυχνίαν» για να λάμπει «πάσι»; Αυτό το «πάσι», λοιπόν, με ώθησε στην Αποστολική διακονία της Ιερ-Αποστολής κάτω υπό την σκέπη του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Και τα βήματά μου σήμερα τα οδήγησε ο Θεός στην Ζάμπια και το Μαλάουι. Δυο χώρες στις οποίες οι κάτοικοί της παλεύουν καθημερινά για την επιβίωση. Υλική και Πνευματική. Εκεί ακριβώς εργαζόμαστε κι εμείς. Έχουμε ιδρύσει Ενορίες, ένα μοναστήρι, δύο κλινικές, τρία νηπιαγωγεία, δημοτικό σχολείο και γυμνάσιο, κάνουμε εξορύξεις πηγαδιών για την ανεύρεση πόσιμου νερού, επισκεπτόμαστε φυλακές, σιτίζουμε καθημερινά τριακόσια παιδιά στα νηπιαγωγεία ενοριών μας, για να βοηθήσουμε ανακουφίζοντας τον τοπικό πληθυσμό. Γι’ αυτό, με πολύ σεβασμό και αναγνώριση των δυσκολιών που περνάμε όλοι οι συν-Έλληνες, ζητώ οποιαδήποτε βοήθεια και συμπαράσταση στο έργο μας. Υπάρχουν και χειρότερα. Κι αυτό οι Έλληνες το γνωρίζουν» λέει.
Mητέρα πατρίδα…
Ο κ. Ιωάννης μιλά για τον τρόπο με τον οποίο έχει επηρεάσει η οικονομική κρίση στην Ελλάδα τους Έλληνες της Αφρικής αλλά και το έργο της Εκκλησίας στην περιοχή. Ισχυρίζεται πως: «η Ελληνική Πολιτεία πάντοτε στέκονταν αρωγός και βοηθός στα απόδημα παιδιά της. Και βοηθά κατά το μέτρο των δυνατοτήτων της, αναλόγως των συνθηκών και των περιστάσεων στην πατρίδα. Υπάρχουν βέβαια στιγμές στις οποίες αισθανόμαστε μόνοι και εγκαταλελειμμένοι. Γνωρίζουμε όμως ότι η Μητέρα Πατρίδα μάς σκέφτεται και μας αγαπά. Βεβαίως και η οικονομική κρίση που βιώνουμε όλοι έχει επηρεάσει το έργο μας. Διότι, «ο έχων δύο χιτώνας μεταδότω τω μη έχοντι» μας είπε ο Χριστός. Εκείνος που έχει έναν, τι μπορεί να δώσει; Δεν παύουν όμως οι πάντοτε φιλότιμοι συμπατριώτες μας να μας θυμούνται. Τους ευγνωμονούμε γι’ αυτό». Συμπληρώνει μάλιστα ότι υπάρχουν Έλληνες που ενδιαφέρονται να μεταναστεύσουν στην «μαύρη ήπειρο» κατά τον Χένρι Στάνλεϊ, προκειμένου να βρουν ένα καλύτερο αύριο. «Δυστυχώς, υπάρχουν Έλληνες που επιλέγουν την ξενιτειά. Και απευθύνονται σε εμάς προκειμένου να έλθουν στην Αφρική, για ένα καλύτερο μέλλον. Εμείς ούτε τους ωθούμε ούτε τους απωθούμε σε μια τέτοια δύσκολη επιλογή. Απλά τους βοηθούμε να κατανοήσουν το νέο περιβάλλον που επιθυμούν να εισέλθουν» καταλήγει ο Μητροπολίτης Ζάμπιας και Μαλάουι.
