«Το Οικουμενικό Πατριαρχείο φέρει την ευθύνη να θέτει τα ζητήματα με εκκλησιαστική και κανονική τάξη, επειδή μόνο του έχει το κανονικό προνόμιο […] να εκτελέσει αυτό το υπέρτατο και εξαιρετικό καθήκον…Εάν το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποποιηθή των ευθυνών του και απομακρυνθεί από την διορθόδοξο σκηνή, τότε οι τοπικές Εκκλησίες θα πορεύονται «ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα” (Ματθ. 9, 36), αναλισκόμενες σε εκκλησιαστικές πρωτοβουλίες, οι οποίες συγχέουν την ταπείνωσι της πίστεως με την υπεροψία της εξουσίας» δήλωσε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στη Σύναξη της Ιεραρχίας των εν ενεργεία Μητροπολιτών και Αρχιεπισκόπων του Οικουμενικού Θρόνου, δίνοντας το στίγμα για τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον Ορθόδοξο κόσμο.
Ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε, επίσης, ότι η συνέλευση αφορούσε «θέματα σχετικά με το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τα διακοινοτικά ορθόδοξα συμφέροντα», συμπεριλαμβανομένης της κατάστασης στην Ουκρανία, οι αρχές της οποίας ζήτησαν από τον Απρίλιο στον Οικουμενικό Πατριάρχη να χορηγήσει τόμο αυτοκεφαλίας για την ίδρυση μιας “ενοποιημένης τοπικής εκκλησίας” στη χώρα αυτή.
Το Πατριαρχείο Μόσχας κατηγορηματικά αντιτάχθηκε στην απόφαση αυτή, υποστηρίζοντας ότι το Φανάρι δεν είχε δικαιοδοσία να παρεμβαίνει σε εκκλησιαστικά θέματα στην Ουκρανία.
«Κατά την πρώτην χιλιετίαν, οι μακάριοι προκάτοχοι ημών αντιμετώπισαν τον πειρασμόν των αιρέσεων. Ο μέγας πειρασμός της δευτέρας χιλιετίας, όστις εκληροδοτήθη και εις την ην νυν διανύομεν, είναι τα δικαιοδοσιακά καθεστώτα. Πηγή του προβλήματος τούτου είναι ο εθνοφυλετισμός, αι τάσεις επεκτατισμού και η αθέτησις των ορίων των υπό των Πατριαρχικών και Συνοδικών Τόμων καθορισθέντων».
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σημείωσε ο κ. Βαρθολομαίος, έχει την ευθύνη να θέσει τα πράγματα εν εκκλησιαστική και κανονική ευταξία, «διότι μόνον αυτό έχει τα τε κανονικά προνόμια και την ευχήν και ευλογίαν της Εκκλησίας και των Οικουμενικών Συνόδων να επιτελή το υψηλόν και εξαιρετικόν τούτο χρέος ως φιλόστοργος Μήτηρ και αρχή των Εκκλησιών».
