Ὑπάρχουν ὀνόματα κυρίαρχα στόν πνευματικό κόσμο, ὀνόματα πού καθίστανται κλίμακες μεταφυσικῶν ἐξάρσεων καί πνευματικῶν ἀναρριχήσεων. Ἕνα ὄνομα, ὅμως, καλύπτει ὁλόκληρο τόν χωροχρόνο τῆς ἱστορίας καί τόν δροσίζει μέ τήν αὔρα του ἐκμηδενίζοντας τά πάντα. Αὐτό τῆς Παναγίας, τῆς ταπεινῆς κόρης τῆς Ναζαρέτ πού ἔλαμψε πάνω της ἡ δόξα τοῦ σχεδίου τῆς θείας οἰκονομίας.
Μέ τό θεῖο ὄνομά της ἀσχολοῦνται ἄνα τούς αἰῶνας, οἱ προφῆτες, οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι, ἡ Καινή Διαθήκη, ἡ Ἐκκλησία. Τό ἀπαύγασμα τῆς δημοφιλοῦς Ἀκολουθίας τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Θεοτόκου πού θά ἀκούσουμε μεθαύριο καί καθόλη τήν διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς κάθε Παρασκευή, ἀποτελεῖ τόν ἀδάμαντα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ὑμνολογίας καί γιά τήν τέχνη, τήν πλοκή, τήν ἐκφραση, τά σχήματα τοῦ λόγου καί γιά τίς ὑψηλές καί βαθεῖες ἔννοιες πού εἶναι περιβεβλημένες μέ ἀπαράμιλλο κάλλος λόγου.
Ὁ ὑμνογράφος προβάλλει στόν Ὕμνο τήν Παρθένο, ἡ ὁποία κατέχει κεντρική θέση στήν ὀρθόδοξη σωτηριολογία καί ἐκκλησιολογία, πλέκει σχέση ἐκκλησιαστικῆς ρητορείας, κοντακίου καί δράματος. Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος κατέχει κεντρική θέση στήν ὁμιλητική καί στό θεῖο κήρυγμα. «Ἡ νέα κτίσις», δηλαδή ἡ ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ κατά πρῶτον καί ἡ θεομητορική ἀξία διά τῆς ἐπικλήσεως «Ὤ πανύμνητε Μῆτερ», κατά δεύτερον. Ἄν ὁ Χριστός εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Πατρός, ἡ Παναγία εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς νέας δημιουργίας, ἡ νέα Εὔα πού ἀνταποκρίνεται στόν νέο Ἀδάμ, ἐκπληρώνοντας τό μυστήριο τῆς ἀγάπης πού σκιαγραφεῖ ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος.
Ἡ ἀποδεκτικότητα τοῦ μηνύματος τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου καθίσταται ἐκπληκτική διά μέσου τῶν αἰώνων. Αὐτό τό φῶς πού ἀκτινοβολεῖ ἡ Παναγία εἶναι ὕμνος δοξολογίας καί σύμβολο ὅτι ὁ θάνατος ἀκτινοβολεῖ αἰωνιότητα καί ἀθανασία. Ἐξάλλου αὐτό δέν εἶναι τό μήνυμα τῆς πορείας πρός τό Πάσχα; Μιᾶς πορείας πού ἀρχίζει ἀπό τά Ἱεροσόλυμα διά τῶν βαΐων καί φοινίκων καί τελειοῦται μέ τόν λευχειμονοῦντα Ἄγγελον πού δίδει τό φῶς τῆς ἐλπίδος «Οὐκ ἔστιν ὧδε».
Ἡ Σκέπη τῆς Θεοτόκου ἔχει ὡς ἔμβλημα τόν Ἀκάθιστο ὕμνο καί τήν φοβερά προστασία ὑπό τούς πόδας τῶν Ἑλλήνων. Εἶναι μία σωτηριολογία γιά ὅλους μας, μᾶς καθιστᾶ χαρισματούχους, ἐφόσον ἀνακαλύψουμε τά ὑψηλά καί θεῖα διδάγματά αὐτοῦ τοῦ Ὕμνου πού ἰδιαιτέρως τήν περίοδο αὐτήν τοῦ πνευματικοῦ ἀνεφοδιασμοῦ τῶν ψυχῶν μας, ἀγωνιζόμαστε νά ἀνοίξει καί γιά μᾶς ἡ πύλη τῆς σωτηρίας καί νά γευθοῦμε τά ἀγαθά τῶν οὐρανῶν καί νά παραδοθοῦμε στήν θεοφόρο ἀγκάλη, Υἱοῦ καί Μητρός.
*Ο Αρχιμανδρίτης Κωνσταντίνος Χαραλαμπόπουλος είναι πρωτοσύγκελλος της ιεράς μητροπόλεως Κηφισίας, Αμαρουσίου, Ωρωπού και Μαραθώνος.