Τις περισσότερες φορές που ως χοϊκοί άνθρωποι απογοητευόμαστε από τις δύσκολες καταστάσεις και συγκυρίες του περιβάλλοντος στο οποίο ο Κύριος μάς έταξε να διακονούμε την εκκλησία του, τότε ξαφνικά επεμβαίνει η αγάπη του Θεού η Οποία μας παρηγορεί και μας παραμυθεί.
Ζώντας και δρώντας ποιμαντικά τα τελευταία πέντε έτη στο Κέρας της «Ηπείρου του Μέλλοντος» -κατά τον ιεραπόστολο Πατριάρχη μας Θεόδωρο Β΄- αντιλαμβανόμαστε πως ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είναι «Θεός των εκπλήξεων». Το Έλεος και η αγάπη του μας σκεπάζουν. Ακούει τους «κρυφούς στεναγμούς» της καρδιάς μας. Κατανοεί τις αγωνίες μας. Αφουγκράζεται τις προσευχές μας. Συμπαραστέκεται στους αγώνες μας. Ταύτα πάντα και μόνον για την δόξα της εκκλησίας του.
Μετά από απέλπιδες προσπάθειες ετών αξιωθήκαμε να πραγματοποιήσουμε το ποθούμενο. Μετά από τριάντα ένα ολόκληρα χρόνια τελέστηκε στο Κράτος της Ερυθραίας το Μέγα Μυστήριο της παρουσίας του ανάμεσά μας, η θεία ευχαριστία. Ακούστηκε το «Τη Υπερμάχω» στον ναό της Ευαγγελίστριας Κυρίας Θεοτόκου της Ελληνικής Κοινότητας στην Ασμάρα (1903). Εψάλλει το «Μνήμη δικαίου μετ’ εγκωμίων συ δε αρκέσει η μαρτυρία του Κυρίου Πρόδρομε» στον ναό του αγίου Ιωάννου της Ελληνικής Κοινότητας στο Κέρεν, όπου ο Βλάσης Φραγκούλης ίδρυσε την πρώτη μικρή Ελληνική Παροικία στην Ανατολική Αφρική το 1896.
Η καμπάνα της Ευαγγελίστριας χτύπησε ξανά. Στον ναό της το αδιαχώρητο. Άνθρωποι κάθε λογής, χριστιανοί και μη, συγκινημένοι έτρεχαν με ανείπωτη χαρά να δουν τον Έλληνα Επίσκοπο. Έφεραν ξανά στην μνήμη τους τις στιγμές όπου η πάλαι ποτέ ακμάζουσα Ελληνική Παροικία (περίπου 500 άτομα στην πλειονότητά τους Δωδεκανήσιοι, Λημνιοί και Κεφαλλονίτες) γέμιζε τον ναό. Πολλοί από αυτούς μας χαιρετούσαν στην ελληνική γλώσσα. «Εγώ δούλευα στο σπίτι του τάδε», «εμένα με μεγάλωσε με πολλή αγάπη η οικογένεια τάδε», «εγώ σπούδασα στην Ελλάδα με την βοήθεια της Παροικίας» κλπ. Τόση πολλή ευγνωμοσύνη για τις ευεργεσίες των Ελλήνων προς τον λαό της Ερυθραίας.
Το πανέμορφο σε φυσικές ομορφιές Κράτος της Ερυθραίας με τις αχανείς άγονες ερήμους αλλά και τις κατάφυτες πράσινες εκτάσεις του σαγήνευσαν τους οφθαλμούς και χαράχτηκαν στις καρδιές μας. Η Ερυθραία είναι ένας «κήπος» φυτεμένος από τον Δημιουργό. Με την πρωτεύουσα Ασμάρα, την «Λα Πίκολλα Ρώμα» (η μικρή Ρώμη) της Αφρικής με την πανέμορφη αρχιτεκτονική (μνημεία της UNESCO) και την μοναδική καθαριότητα. Με τα χιλιάδες Art Deco, φουτουριστικά, μοντερνιστικά και ορθολογιστικά κτήρια, που κατασκευάστηκαν κατά την περίοδο της ιταλικής κατοχής.
Mε τα ελάχιστα αυτοκίνητα και τα αμέτρητα ποδήλατα απαλλαγμένη από την μόλυνση των καυσαερίων. Με την κουλτούρα και διακόσμηση των Ιταλικών καφέ, θεάτρων και κινηματογράφων. Με τα τέσσερα καταπληκτικά αξιοθέατα και μνημεία της: τον Ιερό Ναό της Παναγίας του Ροδαρίου και τον Καθεδρικό Ναό Κιντάνα Μέχρετ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, τον Καθεδρικό Ναό Έντα Μαριάμ της Ερυθραϊκής Ορθόδοξης Εκκλησίας Τεουαχέντο αλλά και το Τέμενος Αλ Χουλάφα Αλ Ρασιουντίν της ισλαμικής πίστης. Ένα αμάλγαμα ανθρώπων, μια πολυπολιτισμική πλουραλιστική κοινωνία χριστιανών και μουσουλμάνων που ζουν ειρηνικά μαζί για αιώνες χωρίς ίχνος θρησκευτικού φονταμενταλισμού.
Η καλοσύνη, η έμφυτη ευγένεια, η φιλοξενία και ο σεβασμός των κατοίκων της ήταν μοναδικές. Δεν νιώσαμε «ξένοι» αλλά οικείοι. Δεν αισθανθήκαμε μοναξιά αλλά μια μεγάλη «αγκαλιά». Από την στιγμή της άφιξής μας και κατά το επόμενο δεκαήμερο παραμονής μας, άνθρωποι απλοί στάθηκαν δίπλα μας πάντα με χαρά και με χαμόγελο. «Γιατί αργήσατε τόσο πολύ να έλθετε;» η συνήθης ερώτηση. «Τώρα ήλθε το πλήρωμα του χρόνου», η απάντηση.
Επισκεφθήκαμε την Ερυθραία με πρόσκληση και φιλοξενία της Ερυθραϊκής Ορθόδοξης Εκκλησίας Τεουαχέντο αλλά και την άδεια της Κυβέρνησης του Κράτους, τους οποίους ευχαριστούμε και ευγνωμονούμε. Πάμπολλες οι ιερές μονές και τα προσκυνήματα ευλάβειας και χριστιανικής πίστης. Θαυμάσαμε μετέωρα μοναστήρια, κρεμασμένα στα βράχια, σε άγνωστες και αβάδιστες στον πολύ κόσμο περιοχές, στις οποίες πλήθη μοναχών και μοναζουσών ζουν εκεί ακοσμήκευτα όχι επειδή μισούν τον κόσμο αλλά αντίθετα επειδή πολύ τον αγαπούν. Μικρές οάσεις Θεϊκής δροσιάς στην άνυδρη και άγονη γη της Ερυθραίας. Ασπαστήκαμε με ευλάβεια το κειμήλιο του «Τιμίου Σταυρού» που κρατούσε στα χέρια του ο Ιεραπόστολος Άγιος Φρουμέντιος εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη της καρδιάς μας για το τιμαλφές που μας κληροδότησε την Ορθόδοξη πίστη.
Επισκεφθήκαμε την πόλη της Μασάουα αλλά και τον αρχαιολογικό χώρο των ερειπίων της αρχαίας πόλης των «απελευθερωμένων δούλων της Αιγύπτου» της Αδούλιδος, το λιμάνι της στον κόλπο της Ζούλας στην Ερυθρά θάλασσα, του σπουδαίου αυτού εμπορικού διακομιστικού κέντρου του Αξουμιτικού βασιλείου. Τότε, οι εμπορικές συναλλαγές αντί να ακολουθούν την θαλάσσια οδό: Περσικός Κόλπος-Ερυθρά Θάλασσα-Μεσόγειος Θάλασσα, ακολουθούσαν την εσωτερική αρτηρία: Άδουλις- Κοιλάδα Νείλου- Δέλτα Νείλου (Μεσόγειος).
Αυτή, ακριβώς, η εμπορική και στρατιωτική σημασία της περιοχής εκείνης τράβηξε την προσοχή των Βυζαντινών. Μάλιστα, στην εποχή του Ιουστινιανού η Άδουλις ήταν ο μεγαλύτερος προμηθευτής της Κωνσταντινούπολης σε αμέθυστο, ελεφαντόδοντο και χρυσάφι. Εκεί και οι αδελφοί Φρουμέντιος και Αιδέσιος πάτησαν για πρώτη φορά το ευλογημένο χώμα της Αφρικής. Προσκυνήσαμε στις τρεις παλαιοχριστιανικές Βασιλικές του 5ου αιώνα και από τότε έως σήμερα «εξήνθησεν η έρημος».
Ευχαριστώ τον ιεραπόστολο Πατριάρχη μας τον ακάματο σπορέα του Ευαγγελίου στην Αφρική και συμπαραστάτη του έργου μας. Τίποτε δεν σβήνει εφόσον είναι γερές οι βάσεις της πίστης. «Μικρά η ζύμη» της Ορθοδοξίας εκεί αλλά με τεράστια δυναμική το «φύραμα» να αυξηθεί. Ρίξαμε τον Σπόρο για την καλλιέργεια της «αμπέλου» του. Ανοίξαμε τις «θύρες» της αγάπης του Χριστού.
Γονατίσαμε, προσευχόμενοι να μην ξεχαστεί και να μην σβήσει ποτέ το έργο του Αγίου Φρουμεντίου διότι πολλοί οι «εχθροί». Εκείνος είναι ο οδηγός μας, το παράδειγμα και πρότυπό μας. Προσευχηθείτε, οι ταπεινοί στόχοι που θέσαμε να ευοδωθούν. Με την δύναμη του Ιησού Χριστού της Εκκλησίας, τις πρεσβείες της Κυρίας Θεοτόκου, του Ευαγγελιστού Μάρκου και του Αγίου Φρουμεντίου. Αμήν.
* Γράφει ο Μητροπολίτης Αξώμης Δανιήλ
