«Χαῖρε κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ… Χαίροις γῆς θειότατον βλάστημα, πυρός θείου κατοικητήριον, Πνεύματος Ἁγίου ἱερώτατον ἄγαλμα, ὕδατος ζῶντος πηγή, παράδεισος τοῦ τῆς ζωῆς ξύλου, θείου Βότρυος κλῆμα, ἔμψυχον νέκταρ καί ἀμβροσίαν πηγάζον, ποταμός πλήρης τῶν ἀρωμάτων τοῦ Πνεύματος, ἄρουρα τοῦ θείου στάχυος, ρόδον τῇ παρθενίᾳ φανώτατον καί πνέον τῇ εὐωδίᾳ τῆς χάριτος, κρῖνον τοῦ βασιλικοῦ ἀμφιάσματος, ἀμνάς ἡ τεκοῦσα τόν ἀμνόν τοῦ Θεοῦ, τόν αἴροντα τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, τῆς σωτηρίας ἡμῶν ἐργαστήριον, ἀγγελικῶν ὑπερτέρα δυνάμεων, δούλη καί μήτηρ». (Ρ.G 96,761A-761B).
Διά τοῦ ὑπερόχου αὐτοῦ ἀφιερωθέντος ὕμνου εἰς τήν Κοίμησιν τῆς Παναγίας κατακλείεται ἡ τρίτη ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ. Ὁ χαρακτηρισμός τῆς Παναγίας ὡς Θεοτόκου ἐνεφανίσθη αὐθορμήτως ἐκ τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων ὡς προϊόν εὐλαβείας τοῦ λαοῦ. Πάπυρος τοῦ 3ου μ.Χ. αἰῶνος τόν ἀναφέρει εἰς μίαν προσευχήν πού διά πρώτην φοράν ἀπευθύνεται πρός τήν Παναγίαν: «Ὑπό τήν σήν εὐσπλαγχνία καταφεύγομεν Θεοτόκε…» OLIVIER CLEMENT, Ἡ Θεοτόκος.
Κατά τόν 4ον μ.Χ. αἰῶνα ὁ Γρηγόριος Ναζιανζηνός σημειοῖ: «Ἐάν τις σκέπτεται ὅτι ἡ Παναγία δέν εἶναι Θεοτόκος, εὑρίσκεται ἐκτός τῆς θεότητος». Ἡ τιμή τῆς Παναγίας ἀνεπτύχθη ὑπερβαλλόντως ἐκ τῆς Συνόδου τῆς Ἐφέσου καί ἑξῆς. Κατέστη θρόνος τοῦ Θεοῦ καί πύλη τοῦ Βασιλέως τῆς Δόξης, ἐκ τῆς ὁποίας ἐξῆλθεν ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, κατέστη ἡ ἀρχηγός τῆς «νοητῆς ἀναπλάσεως» τοῦ Ναοῦ τοῦ Θεοῦ. Εἰς τήν Καινήν Διαθήκην οὐδόλως ἔχομεν μαρτυρίαν περί τῆς Κοιμήσεώς της. Περί τοῦ ἀληθοῦς αὐτοῦ θείου γεγονότος κατέχομε κείμενα «τῆς ἀρχαίας καί ἀληθεστάτης» παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας ὑπό τῶν Ἰωάννου Θεολόγου, Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου, Μοδέστου Ἱεροσολύμων, Ἀνδρέου Κρήτης, Κωνσταντινουπόλεως Γερμανοῦ, Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ καί τινων ἄλλων, καθώς καί τροπάρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνολογίας μαρτυροῦντα περί τούτου.
Τιμοῦμε διά τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Μαρίας «τό χαροποιόν πένθος», «ὅτε ἡ μετάστασις τοῦ ἀχράντου σου σκήνους ηὐτρεπίζετο, τότε οἱ Ἀπόστολοι περικυκλοῦντες τήν κλίνην τρόμῳ ἑώρων σε (Στιχηρόν ἰδιομέλου ὄρθρου)… «καί τό ζωαρχικόν καί θεοδόχον σου σῶμα κηδεύσαντες ἔχαιρον πανύμνητε (Δοξαστικόν Ἀποστίχων ἑσπερινοῦ). Ἡ μετάστασις τοῦ θείου Σκηνώματός Της ἐγγυᾶται σύν τῇ Ἀναστάσει κατά πρῶτον τοῦ Υἱοῦ της τό «ἐπέκεινα» τοῦ Τάφου, τήν αἰώνιον ζωήν: «νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι ἐν Σοί Παρθένε ἄχραντε» (Καταβασία Θ΄ ᾠδῆς). Ὁ θάνατός Της καθίσταται θριαμβεύουσα ζωή. Γίνεται «αὐγή μυστικῆς ἡμέρας»
«Τάφος καί νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν ὡς γάρ ζωῆς Μητέρα πρός τήν ζωήν μετέστησεν. Ὁ θάνατός Της ἀκτινοβολεῖ αἰωνιότητα καί ἀθανασία. Ὁ θάνατος δέν εἶναι πλέον ρήξη ἀλλά ἕνωση. Δέν εἶναι λύπη, ἀλλά χαρά, δέν εἶναι ἧττα, ἀλλά νίκη. Αὐτά ἑορτάζομε τήν ἡμέρα τῆς Κοιμήσεως τῆς Παναγίας Παρθένου, καθώς τά προεικονίζουμε, τά προγευόμαστε καί τά ἀπολαμβάνουμε ἀπό τώρα, στήν αὐγή τῆς μυστικῆς καί αἰωνίας ἡμέρας» (fr. Alexander Schmemann). «Η ΠΑΝΑΓΙΑ»