Στήν πνευματοφόρο αὐτή περίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς πού διανύουμε ἐμεῖς οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, τά πιστά μέλη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, θά ἔχουμε τήν εὐκαιρία νά ζήσουμε τήν ὑψίστη συγκλονιστική στιγμή τῆς μεταλήψεως τῶν Τιμίων Δώρων ἀπό τίς τρεῖς λειτουργίες πού τό τυπικό τῆς Ἐκκλησίας ὁρίζει ἥτοι τῶν Προηγιασμένων Δώρων, τοῦ Μ. Βασιλείου καί τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου.
Ἐκ τῶν πρωτοχριστιανικῶν χρόνων ἐπεκράτησε νά ὀνομάζεται Θεία Λειτουργία ἡ τέλεσις τοῦ μεγάλου Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας ἤ τῆς Θείας Κοινωνίας, ὅπως οἱ περισσότεροι τό γνωρίζουν. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι κατ’ ἀρχήν ἀνάμνησις καί ἀναπαράστασις τῆς θυσίας τήν ὁποίαν ὁ Κύριος προσέφερε ἐπί τοῦ Σταυροῦ. Εἰς αὐτήν τή θυσία ὅσοι πιστεύουν σῴζονται. Δι’ αὐτή τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου ὁ Ἰησοῦς Χριστός, αἰώνιος Ἀρχιερεύς, «θύτης καί θῦμα», ἵδρυσε τό Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας «τῇ νυκτί ἦ παρεδίδετο» κατά τή διάρκεια τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου (Μαρκ. ιδ, 21-25).
Ἐντός, λοιπόν, τοῦ ὁρατοῦ περιγράμματος τῆς τελέσεως τῆς Θείας Λειτουργίας ἐνυπάρχει ἡ ἀόρατος, πραγματική ὅμως, παρουσία τοῦ θυσιαζομένου Κυρίου. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι θυσία πνευματικώτατη καί θεοπρεπής, ἡ μόνη θυσία πού ἁρμόζει εἰς τόν Θεόν καί πού δι’ αὐτῆς ἐκφράζεται ἀπολύτως ἡ πνευματική Λατρεία πρός τόν Τριαδικόν Θεόν. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι ἀκόμη Θεία Κοινωνία. Εἶναι μετάληψις καί μετάδοσις τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου. Διά τούς ἱερεῖς διατάσσεται ἡ τριπλή κατάποσις ἐκ τοῦ ποτηρίου.
Διάταξις τῆς Θείας Λειτουργίας Πατριάρχου Φιλοθέου (Ἐσφιγμένου 120 Παντελεήμονος 6277-770 Ἐθνικῆς Βιβλ. Ἀθηνῶν 751,752,766,782,878. Ὁμοίως εἰς χειρόγραφον τοῦ Σινᾶ τοῦ ΙΕ΄ αἰῶνος καί Ἀθηνῶν 702 ΙΣΤ΄ καί εἰς χειρόγραφα καί διατάξεις τῆς Θείας Λειτουργίας πρό τοῦ ΙΓ΄ αἰῶνος διευκρινίζεται ὅτι ἡ κοινωνία ἐκ τοῦ ποτηρίου ἐγένετο τρίς καί εἰς τό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος.
Ἡ φράσις «διατάσσεται» ἑρμηνεύεται ὡς καταγραφή τῆς ὑφισταμένης πράξεως στηριζομένης εἰς τήν προϋπάρχουσα λειτουργικήν παράδοσιν (Θεία Λειτουργία Ἰ. Φουντούλη). Εἶναι συμμετοχή ὑπό πάντων εἰς τήν ἁγιωτάτη καί ὑψίστη θυσία. Τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου μεταδίδεται εἰς τούς ἀξίους πιστούς νά κοινωνήσουν καί νά καταστοῦν μέτοχοι τῆς ἁγιωτάτης αὐτῆς θυσίας. Κατά τήν διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας οἱ Ἄγγελοι σκύπτουν ἐκ τοῦ οὐρανοῦ, διά νά θαυμάσουν τό Μέγα Μυστήριο. Ἄνευ τῆς Θείας Λειτουργίας ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ παραμένει μακρινή καί ἀσύλληπτος.
Ἡ Θεία Λειτουργία καθίσταται κέντρο πνευματικῆς ἀγωγῆς καί τό ἰδανικώτερο θερμοκήπιο τῶν ψυχῶν. Ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἐξαγιάζεται καί ἔρχεται εἰς ἐπαφήν μέ αὐτόν τόν ἴδιον τόν Χριστόν. Κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτην οἱ πιστοί εὑρίσκονται παρόντες εἰς τήν μυστική τράπεζα τοῦ Κυρίου καί λαμβάνουν ἐκ τῶν ἰδίων χειρῶν Του τά τίμια δῶρα. Μόνον ἐντός αὐτῆς τῆς ψυχοτρόφου τραπέζης τοῦ Κυρίου εὑρίσκεται ὁ ἀληθής κορεσμός τῆς ψυχοσωματικῆς ὑπαρξιακῆς πείνας καί δίψας διά τούς πιστούς (Ὁμολογία πίστεως).
Ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός αἰσθάνεται τό μυστήριο τῆς ἀπολυτρώσεως τοῦ θανάτου καί τῆς Ἀναστάσεως τοῦ ὅλου σώματος τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ ἀνθρωπίνου καί τοῦ θείου, εἰς τήν Λειτουργία τῆς Θείας Εὐχαριστίας, ὅπου ὁ Χριστός εἶναι παρών διά τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματός του. Ἡ Θεία Λειτουργία ἀποτελεῖ τήν ἔκφραση τῆς κοινωνίας τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῶν μελῶν δηλαδή, μέ τήν κεφαλή του.
Κατά τή διάρκεια τῆς Θείας Λειτουργίας ἐμποτίζεται τό ἐσωτερικόν μας διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡμεῖς οἱ ἁμαρτωλοί ἄνθρωποι καταξιωνόμεθα ἀπό τόν φιλάνθρωπον Κύριον νά εἰκονίζομε τά Χερουβίμ καί νά γινόμεθα συνοδοιπόροι του καί μαθητές του καί νά δεχόμεθα τήν χάριν του. Ὁ Χριστός διά τοῦ μυστηρίου αὐτοῦ δίδει τόν ἑαυτόν του «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον» (Ματθ. κστ 26-28).
Ὁλόκληρο τό ἀπολυτρωτικόν ἔργο τοῦ Κυρίου, τό μυστήριο τῆς Θείας Οἰκονομίας, ἡ ἐλευσίς του εἰς τόν κόσμον, ἡ διδασκαλία του, τά θαύματά του, τό Πάθος, ἡ Ἀνάστασις, ἡ Ἀνάληψις, ἡ Πεντηκοστή, αὐτήν τήν ἔννοια ἔχουν, νά δώσουν εἰς τόν πιστόν τήν ζωή τοῦ Κυρίου. Ἡ σάρκα πού ἐγενήθη εἰς τήν Βηθλεέμ, καί πού ἐσταυρώθη εἰς τόν Γολγοθᾶ, καθίσταται ἰδία ἐπί τοῦ ἁγίου θυσιαστηρίου καί καλεῖ τούς πιστούς: «γεύσασθε καί ἴδετε… μετά φόβου Θεοῦ πίστεως καί ἀγάπης» «σῶμα καί αἷμα Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν αἰώνιον» (Ματθ. κστ΄ 26-28).
Εἶναι θλιβερό νά σκέπτεται κανείς ὅτι ὑπάρχουν πολλοί ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι δέν κοινωνοῦν, οἱ ὁποῖοι εἶναι ἀδιάφοροι. Αὐτό εἶναι τό μεγαλύτερο κακό πού ἠμπορεῖ νά προξενήση ὁ ἄνθρωπος εἰς τήν ψυχήν του. Ὁ σημερινός ἄνθρωπος δέν διδάσκεται σωστά, ἐπηρεάζεται ἀπό κακές διδασκαλίες, ἐμποδίζεται ἐκ τῶν παθῶν καί ἀδυναμιῶν τῆς ζωῆς μέ ἀποτέλεσμα νά ἀποξενώνεται ἀπό τήν χάριν τοῦ Θεοῦ. Βασική προϋπόθεσις ἐκείνου, ὁ ὁποῖος πλησιάζει τά ἄχραντα μυστήρια εἶναι ἡ ἐξομολόγησις καί ἡ μετάνοια.
Ὅταν κοινωνεῖ ὁ χριστιανός ἀντλεῖ δύναμην καί θάρρος, ὑπομονή πρός διάβασιν τοῦ ἀγῶνος τῆς ζωῆς, ἔτι δέ ἀξιοῦται καί μίας γενναίας χριστιανικῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ θανάτου διά τῆς ἐλπίδος εἰς τήν χαράν τῆς αἰωνιότητος. Ἄς ἀνέλθωμεν αὐτήν τήν ὑψηλή κλίμακα τῆς πνευματικῆς ζωῆς τοῦ Θείου Σώματος καί Τιμίου Αἵματος «ὅ ἐστι φάρμακον ἀθανασίας τοῦ μή ἀποθανεῖν ἀλλά ζῆν ἐν Χριστῷ διά παντός» (Ἰγνατίου ἐπιστολή πρός Ἐφεσίους κεφ. 20).