Πε, 10/10/24 | 1:14

Η ολέθρια αφροσύνη

Ιωάννης Καραβιδόπουλος
Ιωάννης Καραβιδόπουλος
Ο κ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος, είναι Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. ειδικός στην ερμηνεία της Καινής Διαθήκης

Του ιδίου συγγραφέα:

«Κάποιος από το πλήθος είπε στον Ιησού: «Διδάσκαλε, πες στον αδερφό μου να μοιράσουμε την κληρονομιά μας».  Κι ο Ιησούς του απάντησε: «Άνθρωπέ μου, εγώ δεν είμαι δικαστής για να χωρίζω την περιουσία σας».  Και στο πλήθος είπε: «Να προσέχετε και να φυλάγεστε από κάθε είδους πλεονεξία, γιατί τα πλούτη, όσο περίσσια κι αν είναι, δε δίνουν στον άνθρωπο την αληθινή ζωή». Τους είπε μάλιστα την εξής παραβολή: «Κάποιου πλούσιου ανθρώπου τα χωράφια έδωσαν άφθονη σοδειά.  Τότε εκείνος σκεφτόταν και έλεγε: “τι να κάνω; Δεν έχω μέρος να συγκεντρώσω τα γεννήματά μου!  Αλλά να τι θα κάνω”, είπε. “Θα γκρεμίσω τις αποθήκες μου και θα χτίσω μεγαλύτερες για να συγκεντρώσω εκεί όλη τη σοδειά μου και τ’ αγαθά μου.  Μετά θα πω στον εαυτό μου: τώρα έχεις πολλά αγαθά, που αρκούν για χρόνια πολλά· ξεκουράσου, τρώγε, πίνε, διασκέδαζε”. Τότε του είπε ο Θεός: “ανόητε. Αυτή τη νύχτα θα παραδώσεις τη ζωή σου. Αυτά, λοιπόν, που ετοίμασες σε ποιον θα ανήκουν;” Αυτά, λοιπόν, παθαίνει όποιος μαζεύει πρόσκαιρους θησαυρούς και δεν πλουτίζει τον εαυτό του με ό,τι θέλει ο Θεός» (Λουκ. 12, 16-21).

Η συγκέντρωση αγαθών που εξυπηρετούν τη ζωή α­ποτελεί μια πολύ φρόνιμη και λογική ενέργεια για τον άνθρωπο και μάλιστα για τον οικογενειάρχη που από την εργατικότητα και προνοητικότητά του εξαρτάται η ζωή των μελών της οικογένειας του. Την οκνηρία και απρο­νοησία κανείς ποτέ δεν επαίνεσε. Γιατί λοιπόν παρ’ όλα αυτά ο πλούσιος της σημερινής παραβολής χαρακτηρίζε­ται ως «ἄφρων»; Για τους εξής λόγους: α) Πρώτα-πρώτα γιατί ο ορίζοντας του κόσμου γι’ αυτόν τελειώνει στα όρια του εαυτού του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διή­γησή μας επικρατεί η κτητική αντωνυμία «μου». Ο πλη­σίον είναι ανύπαρκτος για τη σκέψη και τη ζωή του πλου­σίου μας. β) Γιατί νομίζει ότι η υλική ευδαιμονία του είναι ατέρμονη και ότι δεν πρόκειται να του την αφαιρέ­σει κανείς. Έτσι καταστρώνει μακρόπνοα σχέδια λέγον­τας στον εαυτό του: «ψυχή, έχεις, πολλά αγαθά κείμενα εις έτη πολλά αναπαύου, φάγε, πίε, ευφραίνου». Και γ) γιατί καταπίεσε τελείως μέσα στα βάθη του υποσυνειδή­του του τον Θεό, νομίζοντας ότι τον αφάνισε και γλύτωσε από τον έλεγχο του.

Να λοιπόν πού βρίσκονται τα όρια ανάμεσα στη φρόνηση και στην αφροσύνη, ανάμεσα στη λογική προνοητικότητα και στην παράλογη αποθεματοποίηση αγα­θών. Στη μια περίπτωση διευκολύνει κανείς και εξυπηρε­τεί τη ζωή τη δική του και των οικείων του, στην άλλη την καταστρέφει, γιατί δημιουργεί αγχώδεις καταστάσεις από τις οποίες δύσκολα ελευθερώνεται. Πραγματικά, η χωρίς λόγο συσσώρευση αγαθών προκαλεί άγχος και προ­βλήματα, οφείλεται δε κατά βάση στον πόθο του ανθρώπου να ξεφύγει από τη σκέψη του θανάτου. Έτσι μαζεύει υλικά αγαθά, οχυρώνεται μέσα σ’ αυτά, για να αισθανθεί ασφαλής και σίγουρος, με συνέπεια να πετρώσει η καρδιά του για τον διπλανό του, ο οποίος του είναι τελείως αδιά­φορος ή και ανύπαρκτος. Κι όταν λέμε αγαθά, ας μη πηγαίνει ο νους μας μόνο στα χρήματα. Υπάρχουν τόσα άλλα πράγματα που θεωρούνται σαν μέσα πού εξασφαλί­ζουν τον άνθρωπο. Είναι τα α­ξιώματα, οι τίτλοι, οι γνωριμίες, οι δεσμοί. Και εδώ πρέ­πει να χαράξει κανείς τα όρια ανάμεσα στη φρόνιμη ιε­ράρχηση των αγαθών και στην άφρονα ή αγχώδη αναζή­τηση στηριγμάτων για μια ζωή χωρίς το φόβο του τερματισμού της. Είναι πράγματι αφροσύνη να ξεχάσει κανείς ότι όλα αυτά που αναφέραμε προηγουμένως δεν είναι τρόποι εξασφαλίσεως του εγώ έναντι των άλλων αλλά μέσα εξυπηρετήσεως είτε του εγώ είτε των άλλων κι είναι αφροσύνη ακόμη να νομίζουμε ότι μ’ αυτά γίναμε πανί­σχυροι, εκθρονίσαμε τον Θεό και ξεφύγαμε τον θάνατο.

Έρχονται στιγμές πού σ’ ένα ξέσπασμα της καταπιε­σμένης συνειδήσεως μας ακούγεται η φωνή του Θεού και θυμίζει αλήθειες ξεχασμένες και πραγματικότητες που θε­λήσαμε να τις παρακάμψουμε. Σ’ αυτές τις στιγμές βλέπει κανείς τη γύμνια και την αφροσύνη του παρ’ όλο πού νόμιζε ότι ήταν θωρακισμένος με πολλά αγαθά και ότι η οργάνωση της ζωής του ήταν άρτια και απρόσβλητη. Πο­λύ εύκολα ξεγελιέται κανείς! Κι αυτό ακριβώς θέλει να τονίσει η σημερινή παραβολή: Η ανασφάλεια που αισθάνεται ο άνθρωπος από την αμαρτία και τη φθορά που βασιλεύουν μέσα στον κόσμο δεν θεραπεύεται με τη συσ­σώρευση υλικών αγαθών, με τη δημιουργία υποκατάστα­των του Θεού, με την οχύρωση του εαυτού μας σε ψεύτικα και ευπρόσβλητα χαρακώματα. Ασφαλής και σώφρων εί­ναι ο άνθρωπος, ο οποίος, χωρίς να παραμελεί τις βιοτι­κές ανάγκες του, βλέπει τον Θεό σαν πηγή της ζωής και δωρητή των αγαθών. Αλλιώς, μόνο ως άφρων μπορεί να χαρακτηρισθεί, με όλες τις τραγικές συνέπειες της αφρο­σύνης του.

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ GOOGLE NEWS ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ

ΣΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΕΤΕ