Ἡ ἀπόδοσις ὀφειλετικοῦ χρέους ἐνθυμήσεως τῶν ὁσίων καί ἱερῶν τῆς φυλῆς μας καθώς καί ἡ τόνωσις τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητος εἰς καιρούς ὑπνώττους ὡς οἱ σημερινοί, καθίσταται ἀναγκαία ὅσον ποτέ ἄλλοτε, καθόσον τείνομε λόγῳ τῆς παγκοσμιοποιήσεως νά ἀπολέσωμε τήν ἐθνική μας ταυτότητα. Ἐπιστηρικτική, λοιπόν, ἐνθύμησις καί νῆψις πρός διατήρησιν τῶν ἰδεωδῶν τῆς φυλῆς μας καί διδαχή ἐξ αὐτῶν ἡ ἐπέτειος μιᾶς ἱστορικῆς σελίδος τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους, τοῦ ὁλοκαυτώματος τῆς Μονῆς Ἀρκαδίου πού ἐφέτος συμπληρώνονται ἑκατόν πενήντα ἑπτά ἔτη (8 Νοεμβρίου 1866 – 8 Νοεμβρίου 2023).
Ὅσοι αἰῶνες, ὅμως, καί ἄν διέλθουν ἀπό τόν χωροχρόνο τῆς ἱστορίας, ἡ ἐθελοθυσία τῶν ἡρώων ἐκείνων θα παραμένῃ ὡς τηλαυγής φάρος εἰς τήν σκέψιν τῆς ἀνθρωπότητος. Τό Ἀρκάδι παρέδωκε εἰς τίς νεώτερες γενεές ὁλόφωτο στέφανο ἀμαραντίνου δόξης, ἐπαίνου καί χρέους. Ἱεροῦ χρέους. Αὐτοῦ πού ἔχει ὁ τόπος, ὁ ὁποῖος καθηγιάσθη διά τοῦ αἵματος τῶν ὑπερασπιστῶν τῆς Μονῆς καί παραδίδεται εἰς τοὺς αἰῶνες. Παραδίδεται μέ τήν ἱερά ἐπισήμανσιν νά παραμείνῃ ἑλληνικός. Καπνίζοντα ἐρείπια ἀναμεμιγμένα μέ λίμνες αἵματος, ἀλλά ἄνωθεν αὐτῶν ἡ ψυχή τῶν Κρητῶν τῶν «ἐλευθέρων Ἑλλήνων» χαλυβδωμένη μέ περισσοτέρα ἀγωνιστική διάθεση. Τό ὁλοκαύτωμα τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἀρκαδίου παραμένει ἔκρηξη ψυχῆς μέ ἐκκωφαντική καί ἀπαστράπτουσα λάμψη, λάμψη ἡρώων, ὅπου ἡ θυσία ὑπῆρχε γι’ αὐτούς ὡς σκοπός ζωῆς.
Ἡ Κρητική Ἐπανάσταση καταγράφει διά τῆς κορυφαίας αὐτῆς πράξεως, ἔνδοξον σελίδα στήν ἱστορία της. Εἶναι ἡ στιγμή, ὅπου στήν ἱστορία τῆς Ἑλλάδος, τῆς ἐνδόξου Κρήτης, ὁ χρόνος σταματᾶ. Καί παραδίδει τήν θέση του εἰς μία μόνον στιγμή. Τήν στιγμή τοῦ κρότου τοῦ θριάμβου καί τῆς Δόξης. Τόν κρότον τῆς ἐκρήξεως τοῦ Ἀρκαδίου που συνεκλόνισε τήν οἰκουμένη καί οἱ λάμψεις της ἐθάμπωσαν τούς λαούς. Συγχρόνως δέ συνήγειρε τούς πνευματικούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι συνετάχθησαν ὡς θερμοί ὑποστηρικτές τοῦ δικαίου ἀγῶνος τοῦ Κρητικοῦ λαοῦ.
Τό Ἀρκάδι εἶναι οἱ Θερμοπύλες τῆς Κρήτης καί τό δίδαγμά του, αὐτό τῆς ἀπροσμετρήτου θυσίας τῶν ἀγωνιστῶν, παρέχεται ὡς ὑπόμνηση τῶν ὑψηλῶν ἰδανικῶν, πού εἶναι χρέος νά ὑπηρετῶνται διά σθένους καί νά ἀποτελοῦν κυρίαρχη ἐπιδίωξη τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτό τό ιστορικό γεγονός ὑπετάχθη καί διαιωνίσθη στόν χρόνο, λόγω τῆς διαχρονικότητας τοῦ μηνύματός του. Καθιερώθη ὡς παγκόσμιο σύμβολο ἀναφορᾶς, θυσίας, πίστεως, ἐλευθερίας, ἡρωισμοῦ. Ἐντός τῶν λαμπροτέρων ἀστέρων τό Ἀρκάδι φωτίζει καί κοσμεῖ τό στερέωμα τῆς δόξης τῆς Ἑλλάδος. Φωτίζει τό ἀθάνατο ἑλληνικό πνεῦμα καί θερμαίνει διά μέσου τῶν αἰώνων τους δικαίους ἀγῶνες ὑπέρ ἰδεωδῶν, ἐλευθερίας καί δικαιοσύνης.
Καί οἱ ἀγῶνες αὐτοί εἶναι ἐπιτακτική ανάγκη νά συνεχισθοῦν, ἐφ’ ὅσον τό ἑλληνικό πνεῦμα κινεῖται ὑπό εὐγενῶν κινήτρων καί ὑψηλῶν σκοπῶν τῶν ἀθανάτων καί ἀναριθμήτων ὁλοκαυτωμάτων τῆς ἱστορίας τῶν Ἑλλήνων. Φωταγωγία, μυστική εὐωχία ἐκ τῶν οὐρανίων θαλάμων τῆς θριαμβευούσης Ἐκκλησίας, οἱ ἀναρίθμητες χορεῖες μαρτύρων, πού ὕμνησαν «Χριστόν καί τοῦτον ἐσταυρωμένον» καί προασπίσθησαν τήν ἐνδοξότητα τῆς χώρας τους.
Διττός ὁ ἑορτασμός καί γιά τήν Ἑλλάδα καί γιά τό σέμνωμα τῆς Ὀρθοδοξίας, τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, καθόσον ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ὑπάγεται εἰς Αὐτό, τήν ἕδρα τῆς Ρωμιοσύνης, τοῦ Γένους, τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων πού κατ’ ἐπανάληψη ἀνυψώθησαν στό ἀπόγειο τῆς δόξης, βαδίζοντες ἐνωρίτερον τήν ὁδό τοῦ μαρτυρίου καί τῆς θυσίας. Μιᾶς θυσίας εὐλογητῆς ὑπό τοῦ θείου ἐλέους. Μιᾶς λαμψάσης θυσίας ὑπερευλογητῆς εἰς τούς αἰῶνες.