Μόλις κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση του Νικολάου Δ. Καλογιάννη (ΜΑ Θεολογίας) που αφορά πρωτίστως την τοπική εκκλησιαστική ιστορία των Ψαχνών της Εύβοιας, μέσα από την ιστορική ανασκόπηση της διακονίας των ιερέων που υπηρέτησαν τον 19ο και τον 20ο αιώνα στον ενοριακό ναό του αγίου Νικολάου.
Στις σελίδες του βιβλίου πέραν των εκτενών βιογραφικών αναφορών των ιερέων με τις συναφείς εκκλησιαστικές πληροφορίες που μεταφέρουν, παρατίθενται στοιχεία για την κρατική και αυτοδιοικητική οργάνωση καθώς και για την δημογραφική και οικονομική ανέλιξη της περιοχής. Επίσης η καταγραφή της διαδικασίας ανάδειξης-εκλογής, χειροτονίας και διορισμού των ιερέων τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο στις ενοριακές θέσεις μέσα από το πολύτιμο και πληθωρικό αρχειακό υλικό που συνοδεύει την εργασία, αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για όσους ενδιαφέρονται πέραν των ιστορικών και για θέματα εκκλησιαστικού δικαίου.
Όπως αναφέρει στον πρόλογο της εκδόσεως ο συγγραφέας: «Κίνητρο για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος, ήταν το οφειλετικό χρέος προς τους πνευματικούς πατέρες της ιδιαίτερης πατρίδος μου, τα Ψαχνά της Εύβοιας, που αφιέρωσαν τη ζωή τους «ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστὸς ἐν ὑμῖν» (Γαλ. 4, 19) και στοχεύει στην ανάσυρση των προσώπων τους από τον πυθμένα του χρόνου και την επαναφορά τους στην επιφάνεια της συνειδήσεως της τοπικής μας Εκκλησίας, για να υπενθυμίζεται η κοπιώδης προσπάθεια που καταβλήθηκε σε χαλεπούς καιρούς, ώστε να απολαμβάνουμε σήμερα ως χριστιανική κοινότητα, μια λαμπρή και δυναμική παρουσία.
Για την πραγματοποίηση της μελέτης χρησιμοποιήθηκαν οι πρωτογενείς πηγές που καταγράφουν άμεσα τον παλμό της εποχής τους, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να γίνει αμερόληπτα η προσέγγιση των προσώπων και της δράσης τους. Γι᾽ αυτό μετά το Β΄ τμήμα της εργασίας, όπου παρουσιάζονται τα βιογραφικά σημειώματα των Ιερέων, παρατίθενται αυτούσια τα αρχειακά κείμενα που τους αφορούν, υπομνηματιζόμενα με παραπομπές πληροφοριακού υλικού από τη σχετική βιβλιογραφία, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο για την πληρέστερη κατανόησή τους. Τούτη η επιλογή δεν σημαίνει ότι παρεβλήθη το σχετικό υλικό που αφορά την εποχή, αντιθέτως η ενδελεχής γνώση του αποτέλεσε τη βάση για την εξέλιξη της εργασίας και αυτό φανερώνεται από τις εκτενείς υποσημειώσεις, αλλά και από τη βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος
Η παρουσίαση της μελέτης προσδοκά να πείσει κάθε αναγνώστη καλής διάθεσης ότι η χριστιανική πίστη δεν είναι ένα φιλοσοφικό ρεύμα, αλλά ανταπόκριση στο κάλεσμα «Υπάρχοντος και Ζωντανού» Θεού (Ἔξοδ. 3, 13), που είναι κατά την μαρτυρία του Ιδίου «ὁ Ὤν», δηλαδή «Αυτός που Είναι», χωρίς καμιά δυνατότητα περαιτέρω εξήγησης παραμένοντας απρόσιτος και αμετάβλητος στην ουσία Του αλλά κοινωνούμενος και μεθεκτός στη χάρη και την ενέργεια που πηγάζει από Αυτόν.
Η πίστη δεν είναι θεωρητική γνώση, είναι σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης που περικλείει ολόκληρο τον άνθρωπο και λαμβάνει υπόσταση στο χρόνο. Τούτο αντανακλούν τα ήθη και τα έθιμα, η παράδοση του τρόπου ζωής που κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, κληρικοί καί λαϊκοί, και φανερώνει με ποικίλους τρόπους στην πράξη την πίστη τους (Ἰακ. 2,17) στο Θεό.
Αυτή η έμπρακτη πίστη έχει δύο αδιάσπαστες συνιστώσες, την κατακόρυφο, που αφορά την αγαπητική σχέση με το πρόσωπο του Θεού και την οριζόντια, που είναι αντανάκλαση της πρώτης στο ιστορικό παρόν και αφορά τη σχέση με τον συνάνθρωπο και τον κόσμο που μας περιβάλλει. Αυτή η ταυτότητα της πίστεώς μας που έχει ως κέντρο την αγάπη για τον Θεό και τον άνθρωπο και η ιστορική της διαδρομή, αποτελεί στις μέρες που διανύουμε χρέος μαρτυρίας προς πάσα κατεύθυνση, για την προσφορά της Χριστιανοσύνης στο τόπο μας, μιας κι η λήθη της ιστορίας γίνεται αιτία αδικίας κι επανάληψης αστοχιών.
Τα χρονικά όρια της μελέτης υπαγορεύθηκαν από τα σχετικά έγγραφα έχοντας ως αφετηρία το έτος 1834, αμέσως δηλαδή μετά την απελευθέρωση της Εύβοιας, κι εκτείνονται έως τις ημέρες μας. Η συνέχιση της προσπάθειας όμως για την ανεύρεση κι άλλων πηγών που θα την διευρύνουν και θα προσφέρουν περισσότερα στοιχεία παραμένει ζητούμενο που αναμένει την πραγματοποίησή του και αυτό διότι τα πρόσωπα των κληρικών που εξετάζονται συνιστούν σταθμό για την ιστορία της τοπικής μας κοινωνίας, που με τη δράση τους σημάδεψαν την πορεία της και γι᾽ αυτό η προσφορά τους δεν εξαντλείται στις σελίδες ενός βιβλίου…»
Το βιβλίο διατίθεται στα Βιβλιοπωλεία της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Σχήμα: 17Χ24, σελίδες: 825.
