Η περίοδος που αρχίζει την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο ονομάζεται Τριώδιο και έχει πάρει το όνομά της από το ομώνυμο λειτουργικό βιβλίο που χρησιμοποιεί η Εκκλησία μας αυτές τις ημέρες.
Η περίοδος του Τριωδίου χαρακτηρίζεται ως Προδρομική της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και έχει σκοπό να υπενθυμίσει τις ευεργεσίες της αγάπης του Θεού.
Η περίοδος του Τριωδίου παιδαγωγεί πνευματικά και προετοιμάζει κατάλληλα τους πιστούς για να οδηγηθούν έτοιμοι και καθαροί, με βελτιωμένη ζωή, στην Ανάσταση.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν συνδέσει αυτή την περίοδο του Τριωδίου με τα καρναβαλικά έθιμα, όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Η Εκκλησία αυτή την περίοδο μας προετοιμάζει όχι για γλέντια και ξεφαντώματα, αλλά για καθαρισμό από κάθε πνευματικό – ηθικό ρύπο μέσω της ψυχοσωματικής νηστείας, η οποία αφορά ολόκληρο τον άνθρωπο και τις αισθήσεις του και όχι μόνο την αποχή από ορισμένες τροφές.
Η περίοδος του Τριωδίου αποτελεί μια ευκαιρία για εντονότερη προσευχή και επικοινωνία με το Θεό και πιο συχνή μυστηριακή ζωή.
Η Εκκλησία αυτή την περίοδο μας καλεί να διδαχθούμε από το λατρευτικό της πλούτο, από τους ανεπανάληπτους ποιητές, υμνογράφους και μελωδούς, οι οποίοι συνέθεσαν και μελοποίησαν όλους αυτούς τους θαυμάσιους και καταπληκτικούς ύμνους που αναφέρονται στο πνεύμα της μετάνοιας και στη χαρά της «εν Κυρίω λύτρωσης».
Το κατανυκτικό κλίμα του Τριωδίου βοηθάει τους πιστούς να καταλάβουν και να συναισθανθούν τα λάθη και την όποια εκτροπή τους και χαρίζει δύναμη, ελπίδα και αισιοδοξία, σε εκείνους που επιθυμούν να επανέλθουν στην αυθεντική τους κατάσταση και φύση.
Σήμερα, αρχίζει η περίοδος του Τριωδίου και η Εκκλησία μας παρουσιάζει ενώπιον των νοερών οφθαλμών μας τη διδακτική παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, παρακινώντας μας σε μια ουσιαστική αλλαγή: «Μὴ προσευξώμεθα φαρισαϊκῶς».
Σήμερα, αρχή του Τριωδίου και η Εκκλησία τονίζει την ανάγκη αποφυγής της υπεροψίας και της φιλαυτίας που οδηγούν τον άνθρωπο στο σκοτάδι του καταστροφικού πνευματικού θανάτου.
Σήμερα, αρχή του Τριωδίου και η Εκκλησία καλεί τους πάντες να καλλιεργήσουν και να διατηρήσουν στη ζωή τους τη Χάρη του Θεού.
Σήμερα, αρχή της ευλογημένης περιόδου του Τριωδίου και η Εκκλησία καλεί όλους να μιμηθούν το παράδειγμα του αμαρτωλού, αλλά συντετριμμένου ενώπιον της τραγικής ανθρώπινης πτώσης του, ταπεινού και απόλυτα διακριτικού Τελώνη.
Αγαπητοί μου.
Η περίοδος του Τριωδίου αποτελεί ευκαιρία αυτοσυγκράτησης και αποφυγής επικίνδυνων εξάρσεων.
Η περίοδος του Τριωδίου αποτελεί ευκαιρία αυτογνωσίας και αυτοκυριαρχίας.
Γιʼαυτό, εάν επιθυμούμε να φτάσουμε το Πάσχα με τον πόθο της Ανάστασης, ας υπάρξουμε συνετοί, διακριτικοί, ελεήμονες και ταπεινοί, άλλωστε: «Ταπείνωσις, Χριστού μίμησις» κατά το μεγάλο άγιο και φιλάνθρωπο Ιεράρχη Βασίλειο.
Ας πορευτούμε αυτή την περίοδο με οδηγό την ταπείνωση, αφού όπως λέει ο εξ ιδιοσυγκρασίας οξύς και αυστηρός, αλλά χρυσός εις την γλώσσα Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Ουδέν ταπεινοφροσύνης ίσον».
Καλό Τριώδιο! Με μια παράκληση – προτροπή.
Ας μη λησμονήσουμε ποτέ τα θεσπέσια λόγια του αγίου Ισαάκ του Σύρου: «η αποκάλυψη των μυστηρίων του Θεού πραγματοποιείται μόνο στους ταπεινούς».