Με πέντε λιγότερους αρχιερείς στα έδρανα της και θεματολογία «πυκνή» και «βαριά» συνέρχεται από την Δευτέρα για πρώτη φορά εδώ και δυο περίπου χρόνια η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος στην πρώτη μετα-κορονοϊό Σύνοδο της προκειμένου να συζητήσει και αντιμετωπίσει σειρά ζητημάτων ιδιαίτερης βαρύτητας.
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και οι 76 Ιεράρχες που αποτελούν σήμερα το Σώμα του ανώτατου διοικητικού οργάνου της Εκκλησίας της Ελλάδος θα κληθούν να θεραπεύσουν τις πληγές που άφησε η πανδημία στην Εκκλησία όχι μόνο σε επίπεδο απωλειών, (σ.σ δυο από τους πέντε αρχιερείς που «έφυγαν» το τελευταίο διάστημα χτυπήθηκαν από τον κορονοϊό) αλλά και σε αυτό της εσωτερικής ειρήνης που τελευταία δοκιμάζεται όλο και πιο πολύ εξαιτίας της διάδοσης κάθε είδους θεωριών συνωμοσίας μεταξύ κλήρου και λαού.
Άλλωστε η πανδημία είναι και ο λόγος που αυτή τη φορά η Ιεραρχία δεν θα συνεδριάσει στην έδρα της, αλλά στις εγκαταστάσεις του Διορθοδόξου Κέντρου της Μονής Πεντέλης που έχει τα απαραίτητα τετραγωνικά ώστε να μπορέσουν να συγκεντρωθούν οι Ιεράρχες σύμφωνα με τους υγειονομικούς κανόνες.
ΘΕΜΑΤΑ ΟΥΣΙΑΣ
Αν και κατά την συνήθη τακτική το ενδιαφέρων των πολλών έχει επικεντρωθεί στην τελευταία ημέρα των εργασιών της Συνόδου οπότε θα πραγματοποιηθούν οι εκλογές των πέντε νέων μητροπολιτών, τα θέματα που θα συζητηθούν τις πρώτες τέσσερις μέρες των εργασιών της ΙΣΙ είναι εξόχως ουσιαστικά, όπως είχε αποκαλύψει το orthodoxia.info ήδη από τον προηγούμενο Ιούλιο.
Μια από τις πλέον σημαντικές εισηγήσεις με θέμα την πανδημία και την Εκκλησία θα πραγματοποιηθεί από τον μητροπολίτη Ν. Ιωνίας Γαβριήλ ο οποίος θα επιχειρήσει να δώσει απαντήσεις στις απίθανες θεωρίες συνωμοσίας που έχουν αλλοιώσει την πίστη των ανθρώπων. Είναι η πρώτη φορά που η Εκκλησία της Ελλάδος έχει την δυνατότητα συζήτησης του θέματος της πανδημίας και των παρενεργειών της στη ζωή της Εκκλησίας σε ανώτατο επίπεδο και οι θέσεις που θα εκφράσουν οι ιεράρχες αναμένονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Στην ίδια κατεύθυνση αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον η εισήγηση του μητροπολίτη Ιλίου Αθηναγόρα για την συμμετοχή των λαϊκών στο εκκλησιαστικό γεγονός που θα βοηθήσει την Ιεραρχία να επανατοποθετηθεί επί του ζητήματος αλλά και η εισήγηση του μητροπολίτη Μάνης Χρυσοστόμου που θα μιλήσει για την αξία και την σημασία της υπακοής στο συνοδικό πολίτευμα της Εκκλησίας.
Πρόκειται για θέματα που το τελευταίο διάστημα ήρθαν στην επιφάνεια με ιδιαίτερα έντονο και θορυβώδη τρόπο αναστατώνοντας εν πολλοίς την εσωτερική συνοχή της Εκκλησίας.
Διοικητικά αλλά διόλου ασήμαντα είναι και τα υπόλοιπα ζητήματα που θα απασχολήσουν τους Ιεράρχες, όπως το θέμα του κανονισμού λειτουργίες των Ησυχαστηρίων που θα παρουσιάσει ο μητροπολίτης Γουμενίσσης Δημήτριος αλλά και το Μητρώο Κληρικών και Μοναχών που θα παρουσιάσει ο μητροπολίτης Διδυμοτείχου Δαμασκηνός . Με το Μητρώο, η Εκκλησία της Ελλάδος θα έχει πλήρη γνώση του ποιοι είναι οι κληρικοί αλλά και οι μοναχοί διασφαλίζοντας έτσι τον Οργανισμό της αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη απέναντι σε εκείνους που εκμεταλλευόμενοι την άγνοια αξιοποιούν το ελληνικό «ό,τι δηλώσεις είσαι».
Δυο εξαιρετικά κατηρτισμένοι μητροπολίτες τόσο σε θεολογικά όσο και σε κανονικά και νομικά ζητήματα, ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος και ο Κηφισίας Κύριλλος θα εισηγηθούν τροποποιήσεις σε δυο κομβικούς τομείς για την διοίκηση της Εκκλησίας. Ο μεν μητροπολίτης Μεσσηνίας επί ζητημάτων που αφορούν στον τρόπο εργασίας της Δ.Ι.Σ και της Ι.Σ.Ι. ο δε μητροπολίτης Κηφισίας για ζητήματα που αφορούν στον τρόπο λειτουργίας των ενοριών.
Πρόκειται για κανονισμούς που ψηφίστηκαν το 1977 και το 1980 και η επικαιροποίηση τους αποτελεί σημαντική ανάγκη για την Εκκλησία.
Διοικητικού ενδιαφέροντος και η εισήγηση του μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ για την δημιουργία κώδικα εκκλησιαστικής διοικητικής διαδικασίας.
ΟΙ ΚΑΛΠΕΣ ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ
Την τελευταία ημέρα των εργασιών της, η Σύνοδος της Ιεραρχίας θα κληθεί να αποφασίσει για το προφανές που δεν είναι άλλο από την κάλυψη των πέντε κενών σήμερα μητροπολιτικών θόκων αλλά και για το μη εμφανές που δεν είναι άλλο από την επιβεβαίωση της επιρροής των Αρχιεπισκόπου στο Σώμα των Ιεραρχών μέσω των ισορροπιών που διαμορφώνονται στο εσωτερικό της.
Ένα από τα ιδιαίτερα αυτών των εκλογών είναι το γεγονός πως για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, η Ιεραρχία καλείται να πληρώσει για δεύτερη φορά μητροπολιτικές θέσεις όχι σε μία ή δύο αλλά σε τρείς Μητροπόλεις επί των ημερών του ίδιου Αρχιεπισκόπου, αφού οι μακαριστοί σήμερα μητροπολίτες Λαγκαδά Ιωάννης, Κιλκισίου Εμμανουήλ και Περιστερίου Κλήμης είχαν εκλεγεί κατά την αρχιεπισκοπία Ιερωνύμου Β΄.
Ένα ακόμη σπάνιο γεγονός για τα δεδομένα της Ιεραρχίας είναι το πλήθος των κενών μητροπολιτικών θρόνων που θα κληθεί να καλύψει η ΙΣΙ σε μια συνεδρίαση αφού την ερχόμενη Παρασκευή θα προκύψουν πέντε νέοι μητροπολίτες.
Όπως συμβαίνει πάντα σε αυτές τις περιπτώσεις, οι κενοί θρόνοι καλύπτονται με την σειρά κένωσης τους. Έτσι η πρώτη Μητρόπολη που θα καλυφθεί είναι η Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης.
Οι δυο κληρικοί που φαίνεται να διεκδικούν τον θρόνο της Μητροπόλεως Λαγκαδά είναι o αρχιμανδρίτης Πλάτων Κρικρής και ο μητροπολίτης Βρεσθένης (πρώην Θεσσαλιώτιδος) Θεόκλητος Κουμαριανός.
Ο αρχιμανδρίτης Πλάτων είναι από τα παλαιότερα στελέχη των υπηρεσιών της Ιεράς Συνόδου στην οποία υπηρετεί εδώ και 29 χρόνια. Είναι 59 ετών και κατάγεται από την Πάτμο. Εκεί, στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη εισήλθε στις τάξεις των μοναχών από τον τότε ηγούμενο και θείο του, μετέπειτα επίσκοπο Τράλλεων Ισίδωρο. Έλαβε το όνομα Πλάτων προς τιμήν του αγίου εθνοϊερομάρτυρος Πλάτωνος Αϊβαζίδου ο οποίος υπήρξε συγγενής του από την πλευρά του πατέρα του.
Ο έτερος διεκδικητής, μητροπολίτης Βρεσθένης Θεόκλητος είναι 68 ετών σήμερα και επιχειρεί για δεύτερη φορά την επιστροφή του στην Ιεραρχία από όπου αποχώρησε το 2005 παραιτούμενος από την θέση του μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος την οποία τότε κατείχε.
Η υποψηφιότητα του μητροπολίτη Θεόκλητου θεωρείται βαρόμετρο για την επιρροή των μητροπολιτών της περιόδου Χριστοδούλου στην Ιεραρχία σήμερα.
Η αμέσως επόμενη εκλογή που θα ακολουθήσει θα είναι αυτή του διαδόχου του επίσης αδικοχαμένου εξαιτίας παρενεργειών της νόσου που προκαλεί ο κορονοϊός, μητροπολίτη Καστορίας Σεραφείμ.
Πρόκειται για την πλεον δύσκολη εκλογή σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις αφού όπως όλα δείχνουν, τουλάχιστον δυο υποψήφιοι συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος της Ιεραρχίας.
Η πρώτη υποψηφιότητα την οποία στηρίζει προσωπικά ο Αρχιεπίσκοπος είναι αυτή του πρωτοσυγκέλλου της Μητροπόλεως Ναυπάκτου, αρχιμανδρίτη Καλλίνικου Γεωργάτου. Ο 55χρονος αρχιμανδρίτης με καταγωγή από την Έδεσσα αποτελεί τον στενότερο συνεργάτη του μητροπολίτη Ναυπάκτου εδώ και 26χρόνια. Είναι κάτοχος πτυχίου Θεολογίας αλλά και Παιδαγωγικής ενώ πριν την ένταξη του στις τάξεις του ιερού Κλήρου υπηρετούσε ως δάσκαλος.
Μεγάλη μερίδα ιεραρχών θεωρούν τον αρχιμανδρίτη Καλλίνικο ως την ενδεδειγμένη λύση, ενώ η θητεία του δίπλα στον μητροπολίτη Ναυπάκτου πιστώνεται ως ένα ακόμη θετικό στοιχείο.
Ενδιαφέρον για την Μητρόπολη Καστορίας έχει επιδείξει και ο μητροπολίτης Κοζάνης Παύλος που προωθεί για την θέση τον πρωτοσύγκελλο του, αρχιμανδρίτη Χριστοφόρο Αγγελόπουλο.
Ο 47χρονος αρχιμανδρίτης με καταγωγή από τα Σέρβια της Κοζάνης είναι πτυχιούχος της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ και θεωρείται πρόσωπο αποδοχής από σημαντική μερίδα Ιεραρχών. Αν και η υποψηφιότητα του δεν έχει το αρχιεπισκοπικό «χρίσμα» θεωρείται αρκετά ισχυρή.
Όπως στην περίπτωση του Λαγκαδά έτσι και σε αυτήν της Καστοριάς η ύπαρξη ισχυρής υποψηφιότητας εκτός της αρχιεπισκοπικής «γραμμής» θα λειτουργήσει ως βαρόμετρο για τις εσωτερικές ισορροπίες στην Ιεραρχία και η έκβαση της θα κρίνει εν πολλοίς τον βαθμό επιρροής του Αρχιεπισκόπου.
Το τριπρόσωπο για την Μητρόπολη Καστορίας αναμένεται να συμπληρώσει ο σημερινός πρωτοσύγκελλος της, αρχιμανδρίτης Νικόλαος Γιαννουσάς, στενός συνεργάτης του εκλιπόντος μητροπολίτη Σεραφείμ.
Στην Μητρόπολη Κιλκισίου η υπόθεση της επιλογής διαδόχου του μακαριστού μητροπολίτη Εμμανουήλ θεωρείται πιο βατή υπόθεση. Ο αρχιμανδρίτης Βαρθολομαίος Αντωνίου Τριανταφυλλίδης που σήμερα υπηρετεί σε δυο συνοδικές επιτροπές (Πολιτιστικής Ταυτότητας και Εκκλησιαστικών Τεχνών) είναι προσωπική επιλογή του Αρχιεπισκόπου και θεωρείται πως συγκεντρώνει την αποδοχή της πλειονότητας των Ιεραρχών.
Προέρχεται από την Θεσσαλονίκη, είναι 53 ετών και έχει πτυχίο Θεολογίας από το ΕΚΠΑ. Η διακονία του το τελευταίο διάστημα στην διοργάνωση των επίσημων εκδηλώσεων της Εκκλησίας για το 1821 θεωρείται πως του έδωσε την ευκαιρία να αποδείξει στην Ιεραρχία τις ικανότητες του.
Μια ακόμη υποψηφιότητα με τον δικό της χαρακτήρα είναι αυτή του αρχιμανδρίτη Ιωαννίκιου Κουλιανόπουλου. Ο 40χρονος προϊστάμενος του Ι.Ν. Αγίας Σοφίας Ψυχικού και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στη Θεολογία με καταγωγή από την Κατερίνη, έχει ζήσει μεγάλο μέρος της ζωής του στο Κιλκίς το οποίο θεωρεί δεύετρη καταγωγή του. Υπηρέτησε ως διάκονος τόσο τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο όσο και τον σημερινό Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο ο οποίος τον χειροτόνησε ιερέα.
Η υποψηφιότητα του αναδεικνύει την νεότερη γενιά κληρικών της Εκκλησίας της Ελλάδος.
ΤΟ «ΘΡΙΛΕΡ» ΤΟΥ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ
Η Μητρόπολη Περιστερίου, μια ιδιαίτερα ταλαιπωρημένη τοπική Εκκλησία ευελπιστεί με αυτήν την εκλογή να μπει σε τροχιά προόδου. Ύστερα από την παρατεταμένη περίοδο ασθένειας του μακαριστού Χρυσοστόμου αλλά και την σύντομη αρχιερατεία του μακαριστού Κλήμεντα η οποία επίσης χαρακτηρίστηκε από την δική του περιπέτεια υγείας που εν τέλει του κόστισε τη ζωή, η Μητρόπολη Περιστερίου θεωρείται ως ο μεγάλος ασθενής του Λεκανοπεδίου της Αττικής.
Για την περίπτωση της Μητροπόλεως Περιστερίου ο Αρχιεπίσκοπος βολιδοσκόπησε αρχικά την Ιεραρχία για το πρόσωπο του Μητροπολίτη Φαναρίου Αγαθαγγέλου ο οποίος υπηρετεί ως Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας. Αν και η υποψηφιότητα του Μητροπολίτη Αγαθαγγέλου συγκέντρωσε μεγάλο αριθμό ένθερμων υποστηρικτών, τις τελευταίες ημέρες ο Αρχιεπίσκοπος άλλαξε τη στόχευση του στρέφοντας το ενδιαφέρον του στην κατεύθυνση της μετάθεσης Μητροπολίτη.
Όπως όλα δείχνουν η αρχιεπισκοπική βούληση είναι να μεταφερθεί στην Μητρόπολη Περιστερίου, εν ενεργεία Μητροπολίτης από την Βόρεια Ελλάδα παρά το γεγονός πως κάτι τέτοιο θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο.
Κομβικής σημασίας για την αίσια έκβαση της προσπάθειας μετάθεσης μητροπολίτη από τις Νέες Χώρες στην Αυτοκέφαλη, θεωρείται η στάση που θα κρατήσει το Πατριαρχείο. Πληροφορίες που δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθούν αυτή τη στιγμή αναφέρουν πως το Φανάρι έχει βολιδοσκοπηθεί για το θέμα αλλά ουδείς, εκτός του Αρχιεπισκόπου, είναι σε θέση να γνωρίζει ποια είναι η τελική στάση που θα κρατήσει το Πατριαρχείο επακριβώς.
Η ευόδωση του αιτήματος της Αθήνας από το Φανάρι όμως (σ.σ. αν και εφόσον αυτή υπάρξει) είναι μόνο το πρώτο βήμα. Για την μετάθεση του αρχιερέα από την Βόρεια Ελλάδα στο Περιστέρι ο Καταστατικός Χάρτης απαιτεί αυξημένη πλειοψηφία δυο τρίτων σε δυο ψηφοφορίες. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως για να πραγματοποιηθεί η μετάθεση θα πρέπει 52 ιεράρχες από τους 77 να ψηφίσουν υπέρ της διαδικασίας και εφόσον καταλήξουν σε αυτήν, να ξαναψηφίσουν για δεύτερη φορά υπέρ της εκλογής του συγκεκριμένου προσώπου.
Τελευταία φορά που η Ι.Σ.Ι ενέκρινε την μετάθεση Μητροπολίτη στις Νέες Χώρες ήταν πριν από 17 χρόνια, το 2004, με την μετάθεση του από Αλεξανδρουπόλεως σημερινού μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ανθίμου και στην Αυτοκέφαλη την επόμενη χρονιά με αυτήν του τότε Κυθήρων Κυρίλλου στην Καρδίτσα.
Στην πιθανή -κατά πολλούς- περίπτωση που δεν συγκεντρωθεί η απαραίτητη αυξημένη πλειοψηφία για την μετάθεση, είναι πιθανό η Ιεραρχία να επανέλθει στην αρχική πρόταση του Αρχιεπισκόπου, στον μητροπολίτη Φαναρίου Αγαθάγγελο ο οποίος τα τελευταία χρόνια ως επικεφαλής της Αποστολικής Διακονίας έχει κατορθώσει να αναδείξει την ταυτότητα του Οργανισμού, με πλούσιο έργο το οποίο αναγνωρίζεται σε διορθόδοξο αλλά και διαχριστιανικό επίπεδο.
Καταμέτρηση δυνάμεων
Την δική του προσπάθεια για να αναδείξει τον επόμενο μητροπολίτη Περιστερίου όμως, κάνει και ο μητροπολίτης Καισαριανής Δανιήλ. Ο προερχόμενος από τα «σπλάχνα» της χριστοδουλικής πτέρυγας της Ιεραρχίας, μητροπολίτης, προβάλει εδώ και αρκετές ημέρες την υποψηφιότητα ενός δικού του ανθρώπου, του ιεροκήρυκα αρχιμανδρίτη Καλλίνικου Νικολάου.
Η άρνηση του Αρχιεπισκόπου να στηρίξει της συγκεκριμένη υποψηφιότητα υπήρξε απόλυτη σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές του orthodoxia.info ωστόσο ο κ. Δανιήλ επιμένει.
Αν και θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο κατά πολλούς να κατορθώσει ο μητροπολίτης Καισαριανής να εκλέξει τον υποψήφιο του, ο αριθμός των ιεραρχών που θα συγκεντρώσει κοντά του θα είναι ένα σημαντικό στοιχείο αφού για πρώτη φορά θα καταγραφεί με αριθμούς η δυναμική του συγκεκριμένου μητροπολίτη απέναντι σε αυτήν του Αρχιεπισκόπου.
Για την Μητρόπολη Περιστερίου, όλα θεωρούνται ρευστά ακόμη. Δεν αποκλείεται ανάλογα με τις εξελίξεις αλλά και τις ζυμώσεις μεταξύ των ιεραρχών κατά τη διάρκεια των εργασιών της Ιεραρχίας να υπάρξουν κι άλλα πρόσωπα ή λύσεις για την περίπτωση που δεν βρεθεί κοινός τόπος. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν αποκλείεται και η επιλογή του σημερινού Αρχιγραμματέα, επισκόπου Ωρεών Φιλόθεου.
Τελευταία αλλά διόλου ασήμαντη είναι η εκλογή νέου μητροπολίτη Θήρας. Παρά το γεγονός πως η παραίτηση του απερχόμενου μητροπολίτη Επιφάνιου υπήρξε επεισοδιακή η διαδικασία εκλογής νέου ποιμενάρχη αναμένεται ιδιαίτερα ήπια.
Για την θέση του μητροπολίτη Θήρας, ο Αρχιεπίσκοπος φέρεται να έχει καταλήξει, ύστερα από εισηγήσεις πλειάδος ιεραρχών, στην επιλογή του 51χρονου αρχιμανδρίτη Αμφιλόχιου Ρουσάκη.
Ο συγκεκριμένος αρχιμανδρίτης που υπηρετεί στην Ιερά Σύνοδο σχεδόν τρεις δεκαετίες, από το 1994, είναι απόφοιτος της Ριζαρείου και κάτοχος πτυχίου Θεολογίας από το ΕΚΠΑ και θεωρείται βαθύς γνώστης της εκκλησιαστικής διοίκησης. Η επιλογή ενός κληρικού από τα σπλάχνα του διοικητικού μηχανισμού της Εκκλησίας, θεωρείται απαραίτητη για την συγκεκριμένη Μητρόπολη η οποία θεωρείται πως μπορεί να αναπτυχθεί ακόμη περισσότερο.
Παρά τις όποιες υποθέσεις γίνονται πάντα παραμονές των εκλογών στην Ιεραρχία, αυτός που θα «μιλήσει» στο τέλος θα είναι η κάλπη. Τα συμπεράσματα που θα εξέλθουν θα είναι εξόχως σημαντικά για την συνέχιση της πορείας του 83χρονου σήμερα Αρχιεπισκόπου ο οποίος την Παρασκευή το μεσημέρι θα έχει εκλέξει συνολικά 42 μητροπολίτες στα 13 χρόνια της αρχιεπισκοπίας του.