Στην δόλια ερώτηση του Ηρώδη στους μάγους «πού γεννάτε ο Χριστός;»1 έρχεται ο ιερός υμνωδός να μάς προσκαλέσει “δεύτε είδομεν πιστοί”2 για να θαυμάσουμε το γεγονός της θείας Ενανθρώπισης. Με την ετήσια επανάληψη του Αγίου δωδεκαημέρου θα βρεθούμε σ’ ένα σπουδαίο δίλημμα: αν κάνουμε όντως βήματα προς την Βηθλεέμ και την Εκκλησία που γιορτάζει στις 25 Δεκεμβρίου και σε κάθε Θεία Λειτουργία την Γέννησή Του.
Πού τελικά γεννιέται ο Χριστός ;
Θα περίμενε κάποιος να γεννηθεί στην Ρώμη, το κέντρο της δύναμης της κοσμικής εξουσίας και παντοδυναμίας. Ήρθε να συναντήσει αμαρτωλούς3, όχι κραταιούς και δυνατούς, εξουσιαστές και δυνάστες. Δεν ήθελε να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των επωνύμων, αλλά να διακονήσει4 το ταλαιπωρημένο ανθρώπινο γένος και στο τέλος να το λυτρώσει. Να υποδεχθούμε τα Χριστούγεννα “με την διάθεσιν να αποβάλωμεν τας αμαρτίας μας, ας λάβωμεν την απόφασιν να τας θέσωμεν προ του λίκνου του θείου Βρέφους, δια να μας απαλλάξη από αυτάς….με μίαν διάθεσιν λυτρώσεως από ό,τι την καταπιέζει (την ψυχή) πνευματικώς”5, μάς παροτρύνει σοφός Ιεράρχης μας. Δεν γεννήθηκε άρα στην Ρώμη , γιατί ήταν και είναι ταπεινός και πράος6. Είναι αρετές που δεν συμβαδίζουν με την έπαρση των Ρωμαίων αυτοκρατόρων των συνώνυμων με τον αυταρχισμό.
Ύστερα θα περίμενε κανείς να γεννηθεί στην Αθήνα, το κέντρο της σοφίας, του πνεύματος και του πολιτισμού. Δεν το έκανε γιατί θα έδινε την εντύπωση πως είναι μόνο των σοφών και μορφωμένων7, μιας κάστας μόνο ανθρώπων και όχι ο οικουμενικός σωτήρας και αναμορφωτής.
Μπορεί να διαλέχτηκε στον Ναό δωδεκαετής8, αυτό δεν σημαίνει ότι ήταν άλλος ένας ιδεολόγος και φιλόσοφος. Υπάρχει ως Θεός που αποκαλύπτεται από μικρός σε απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας. Γεννιέται σε στάβλο για να φανερωθεί στους ελάχιστους σε μόρφωση, σε εξουσία, σε οικονομική δύναμη. Απόδειξη είναι ότι τον πρωτοσυναντούν οι απλοί βοσκοί της υπαίθρου9. Έφυγε από τον κόσμο Του και “βγήκε για Εκείνον η φύση από τα όριά της γιατί γνώρισε τον αληθινό Θεό, … άγγελοι παραβρέθηκαν … η γη έγινε ουρανός .. μάγοι Τον προσκύνησαν” μας πληροφορεί πατερική γραφίδα10. Τέλος, θα αναμέναμε να γεννηθεί στην Ιερουσαλήμ, στο κέντρο της θρησκείας μάταια, δεν ήλθε να δώσει θρησκεία, αλλά ζωή.11
Γεννήθηκε όμως στην Βηθλεέμ που με την ταπείνωσή της ενθαρρύνει κάθε αμαρτωλή ψυχή ώστε να γίνει ο τόπος της γέννησής Του12, να γίνει η φάτνη που θα Τον φιλοξενήσει μια για πάντα και όχι όσο διαρκούν οι πανηγυρισμοί. Δεν είναι σχήμα λόγου, ρητορικό κορώνα ή έκφραση χιλιοειπωμένη. Είναι ο αδιαπραγμάτευτος σκοπός της Γέννας Του. Ήρθε για να μείνει, έμεινε για να ελευθερώσει.
Η μόνη προϋπόθεση για να γιορτάσουμε γνήσια Χριστούγεννα είναι να έχουμε πιστότητα στα έργα μας και στα λόγια μας, ζωή γεμάτη πίστη καρδιακή και πραγματική. Αυτό είναι το δίδαγμα που εκπέμπει η Βηθλεέμ, η άσημη κα ταπεινή πόλη. Διδάσκει την ταπεινοφροσύνη ο Κύριος ακόμα και με την γενέτειρα πόλη Του “για να δείξει σε ποιο ύψος θα μας ανεβάσει, για να γίνει το παράδειγμα ταπεινώσεως …”13.
Ας έχουμε την καλή διάθεση να δούμε τα θαυμάσια του Θεού και ανυπόκριτη πίστη ώστε, όχι να Τον πλησιάσουμε μόνο στην φάτνη που θα στολίσουμε, αλλά να προχωρήσουμε με γενναίους βηματισμούς. Εκείνη -η πίστη- είναι μέρος της τετρασύνθετης προϋπόθεσης προκειμένου να Τον γευθούμε και να ενωθούμε όντως μαζί Του, συνδυάζοντας φόβο Θεού, αγάπη και ελπίδα.
Γίνεται λόγος έντονος για την πίστη, γιατί αν δεν υπάρχει εκείνη, ή αν έχει δώσει την θέση της στην προκατάληψη, στην συνήθεια ή στην άρνηση, τότε ότι και να συμβεί γύρω μας θα περάσει απαρατήρητο. Σαν αναλογισθούμε ότι η εκκλησιαστική υμνολογία μας ζει το παρόν σαν να είναι το τότε και διατρανώνει ότι “σήμερα γεννάται…..”14 , τότε θα αντιληφθούμε ότι δεν είναι βιώνουμε έθιμο απλό ή ρουτίνα της ετήσιας ανακύκλωσης του χρόνου.
Βηθλεέμ: για τα σπουδαία που θα συμβούν στα όριά της είχε προφητευτεί αιώνες πριν15. Ήταν μικρή και άγνωστη μέχρι τότε πόλη του Ισραήλ που προορίσθηκε όμως να υποδεχθεί ως βρέφος τον ίδιο τον Θεό. Έκτοτε έγινε το κέντρο της χριστιανοσύνης και της εγκάρδιας προσκύνησης Εκείνου. Κατέστη πλέον από άσημη γωνιά της γης, ως το σημείο εκκίνησης για την σωτηρία του ανθρώπινου γένους. Για τον λόγο αυτό ο ιερός υμνωδός χαρμόσυνα προτρέπει “Βηθλεέμ, χαίρε και ευφραίνον”16 και μαζί της ο κόσμος όλος, αφού “ετέχθη σήμερα σωτήρας”17.
Η κατά σάρκα γέννηση του Ιησού είναι γεγονός που συνέβηκε μεν τότε (πριν χιλιάδες χρόνια στην Βηθλεέμ) , δεν περιορίζεται όμως χωροχρονικά. Ανήκει σε κάθε γωνία του πλανήτη που θα ακούσει το μήνυμά Του, στους αιώνες των αιώνων. Τα Χριστούγεννα ουσιαστικά επαναλαμβάνονται στην ζωή όσων προσφέρουν τις ανάλογες συνθήκες για να βρει κατάλυμα ο Χριστός.
Στους κάθε είδους δασκάλους . είναι ο Δάσκαλος, στους κάθε λογής Πατέρες . υπάρχει ο Πατέρας, στους κάθε μορφής Σωτήρες . παραμένει ο Σωτήρας. Ας γιορτάσουμε την ενανθρώπισή Του, όχι απλά του Δασκάλου, αλλά τον Πατέρα . όχι μόνο του Πατέρα ⋅ αλλά του Σωτήρα, για χρόνια πολλά!