Εγκύκλιος του Μητροπολίτου Περιστερίου κ. Χρυσοστόμου, πρός τούς Διευθυντάς, Καθηγητάς, Διδασκάλους, Μαθητάς & Γονεῖς τῶν Δημοτικῶν Σχολείων, Γυμνασίων & Λυκείωντῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Περιστερίου
Ἀγαπητοί μου, γονεῖς καί ἐκπαιδευτικοί
«Παιδεία εἶναι αὐτό πού ἐπιβιώνει, ὃταν ὃσα ἒχουν μαθευτεῖ… ξεχνιοῦνται» ἒλεγε ὁ B.F. Skinner – Ἀμερικανός ψυχολόγος. «Ἀγωγή εἶναι αὐτό πού μένει, ὃταν ἒχουμε ξεχάσει πιά, αὐτά πού μᾶς ἒχουν διδάξει» ἒλεγε ὁ Edward Halifax – Ἄγγλος πολιτικός. Ἡ μόρφωση ἑνός ἀνθρώπου ἐξ ἄλλου, δέν συνεπάγεται οὒτε τήν παιδεία πού αὐτός ἀποπνέει, ἀλλά οὒτε καί τήν ἀγωγή πού αὐτός ἐκφράζει. Ἡ μόρφωση, ναί μέν ἀποτελεῖ τή φλόγα γιά τό πνεῦμα ἑνός ἀνθρώπου, ἀλλά ἡ παιδεία καί ἡ ἀγωγή τῆς ψυχῆς πυροδοτοῦν ἒργα σπουδαία καί μεγάλα.
Ἡ ἐποχή μας, δυστυχῶς ἐνῶ γεννᾶ τεχνολογία καί πολλαπλασιάζει τήν πληροφορία, φαίνεται πῶς κουράζει τούς νέους, βουλιάζει τον ἐνθουσιασμό καί πνίγει κάθε ὃραμα. Ἡ μεγάλη της ἀρρώστια εἶναι ὃτι δέν παράγει πολιτισμό, δέν καλλιεργεῖ τό πνεῦμα καί καταργεῖ σταδιακά τίς σταθερές ἀξίες, μεταξύ τῶν ὁποίων καί τήν δικαιοσύνη καί τήν δημοκρατία. Κάνει τή ζωή τρικυμιώδη ὡκεανό χωρίς λιμάνι. Ἡ παιδεία πού μέ κόπο καί φροντίδα προσφέρεται δέν ἒχει ζωή καΊ ὃραμα. Εἶναι σάν τροφή πού ἒχει θερμίδες ἀλλά ὂχι βιταμίνες. Οὒτε γεύση. Αὐτό πού συνήθως συμβαίνει εἶναι ὃτι οἱ μαθητές μπαίνουν σέ μία μηχανή παραγωγῆς γνώσης, ἐπειδή δέν ἒχει κάτι ἂλλο να τούς προσφέρει ἡ σημερινή κοινωνία.
Σέ μία Ελλάδα παρακμῆς λοιπόν, ὃπου ἂνθρωποι ἀσθενοῦν, πεθαίνουν και δυστυχοῦν, λόγω τῆς ἒλλειψης χρημάτων, θά ἦταν ὃλα διαφορετικά, ἂν ἅπαντες διέθεταν τή σανίδα σωτηρίας, πού ὁνομάζεται παιδεία και ἀγωγή. Ἀλήθεια, πόσο πιό ὃμορφος θά ἦταν ὁ κόσμος μας, ἂν ἃπαντες ἐφαρμόζαμε ἐμπράκτως, τά στοιχειώδη ἀγαθά τῆς ἀγωγῆς και τῆς παιδείας, στήν καθημερινή μας συναναστροφή μέ τούς ἂλλουςἀνθρώπους; Πόσο εὐτυχισμένοι, θά ἦμασταν τελικά, ἂν ἃπαντες ἦμασταν ἂνθρωποι παιδευμένοι, ἀγαπημένοι και οὐσιαστικά μορφωμένοι;
Στήν εἰκονική πραγματικότητα τῶν ἡμερῶν μας, στήν ὁποία κάποιοι βολικά ἀρέσκονται να ζοῦν καί νά ἀναλώνονται, τό «like», τό «comment» καί τό «chat», ἀντικαθιστοῦν τήν ἀληθινή ἐπικοινωνία, τήν συνεργασία, τήν ἐπιτυχία, πού ὀφείλουν οἱ νέοι νά γευτοῦν, πρίν νά είναι πολύ ἀργά. Σημεία τῶν καιρῶν κι αυτά, ἐλλείψει ἀγωγῆς καί παιδείας. Ἡ μόρφωση πάντα θά σοῦ δίνει τά εφόδια, γιά να γίνεις αὐτός πού ὀνειρεύεσαι, ἀλλά ἡ ἀγωγή και ἡ παιδεία σου, θά κάνουν το ὂνειρό σου πραγματικό.
Αὐτό πού ἀσφαλῶς και κατ΄ἀρχήν χρειάζεται, μᾶλλον ἀποτελεῖ προυπόθεση, εἶναι ἡ παιδεία, ἐκτός ἀπό περιεχόμενο νά ἒχει καί στόχο, ὁ ὁποίος μέσα ἀπό τήν ἐκπαίδευση μπορεῖ να ὁδηγήσει στήν ἐπιτυχἰα – μελλοντική ἐπαγγελματική ἀποκατάσταση ἐκεῖνον πού μπορεῖ νά διαχειρισθεῖ τήν ἀποκτηθεῖσα γνώση, ὂχι μόνον λόγω ἑνός οἰκονομικοῦ κέρδους ἀλλά λόγω τῆς ὠφέλειας πού προσφέρει σέ μία κοινωνία ἀνθρώπων, πού σήμερα περισσότερο παρά ποτέ χρειαζόμαστε.
Ἡ μόρφωση, ἡ παιδεία και ἡ ἀγωγή, ἐκτός ἀπό ἒννοιες, ὁρισμοί, μποροῦν νά εἶναι καί τό Πρόσωπο ἐκείνο τοῦ κοινοῦ Πατέρα ὃλων τῶν ἀνθρώπων, τοῦ Θεοῦ, πού ἀποτελεῖ τήν πηγή τῆς ζωῆς, τῆς ἀληθινῆς γνώσης – τῆς ἀλήθειας – πού μᾶς καταξιώνει στό τέλος, ἑνός κοπιώδους ἀγῶνα πού δέν θα πάει χαμένος, ἀλλά θά μᾶς δικαιώσει.
Εἶναι καιρὸς νὰ γυρίσουμε στὴν παραδοσιακή μας παιδεία, ποὺ καλλιεργῶντας τὴν ἀρετὴ ὁλοκληρώνει τὸν ἄνθρωπο, ποὺ προωθῶντας τὴν ἀριστεία τὸν ὁδηγεῖ στὸ μέγιστο τῆς ἀξίας του, ποὺ ἐμπνέοντας τὴν πίστη τὸν βοηθάει νὰ καταλάβει ὅτι ὑπάρχει ζωὴ πέραν ἀπὸ τὰ ὅριά του καὶ Θεὸς μέσα στὴν καρδιά του.
Εἶναι καιρὸς αὐτὰ νὰ ζητήσουμε ἀπὸ τὸ σημερινὸ σχολεῖο, αὐτὰ νὰ ἀπαιτήσουμε ἀπὸ τοὺς σχεδιαστὲς τῆς παιδείας μας, αὐτὰ νὰ διεκδικήσουμε ἀπὸ τὴ ζωή μας. Ὅλοι μαζί. Ἡ ἀρετὴ εἶναι τὸ ἔδαφος τῆς ψυχῆς, ἡ ἀριστεία τὸ λίπασμα καὶ ἡ πίστη ὁ σπόρος. Τὸ σχολεῖο πρέπει νὰ φυτέψει τὴν πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία νὰ Τὸν φέρει στὴ ζωή μας. Ἂν σᾶς λένε ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός, αὐτὸ εἶναι τεράστιο ψέμα καὶ ἀσυγχώρητο λάθος. Αὐτὸ εἶναι ἡ πραγματικὴ πηγὴ τῆς κρίσης.
Καιρὸς νὰ βγοῦμε ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀσφυκτικὸ γιὰ τὴν ὕπαρξή μας μνημόνιο καὶ νὰ ἐπανεκκινήσουμε τὴν παιδεία μας στὶς παλιές της βάσεις, μὲ νέο ὅμως ἐνθουσιασμό. Αὐτὸ μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε καὶ πρέπει νὰ τὸ κάνουμε.
Εἶναι ὁ μονόδρομος τῆς σωτηρίας μας.
Καλή καί εὐλογημένη σχολική χρονιά
Μετά πατρικῶν εὐχῶν & ἀγάπης
ὁ Πνευματικός σας Πατέρας
+ o Περιστερίου ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
