Μια πολύ σημαντική μουσική εκδήλωση έλαβε χώρα χθες το απόγευμα στο Πνευματικό Κέντρο Κωνσταντινοπολιτών. Μια βραδιά με βυζαντινούς ύμνους με αφετηρία την εποχή πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης μέχρι και τις ημέρες μας. Δύο χαρακτηριστικοί εκφραστές και μύστες της ψαλτικής τέχνης, δυο Άρχοντες Πρωτοψάλτες της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως, ο Φώτης Γιαννακάκης και ο Δημήτρης Παπαγεωργίου παρουσίασαν και απέδωσαν αντιπροσωπευτικά έργα από κάθε περίοδο, από την εποχή του Κουκουζέλη μέχρι τον 21ο αιώνα.
Η εκδήλωση άνοιξε χαιρετισμό του Προέδρου της Ομοσπονδίας Συλλόγων Ιεροψαλτών Ελλάδος (ΟΜΣΙΕ), κ. Κωνσταντίνου Πολίτη, ο οποίος τόνισε ότι τέτοιες εκδηλώσεις “διατηρούν άσβεστη την ιστορική μνήμη και την εθνική συνείδηση αποτελώντας σύνδεσμο, προαγωγής και πνευματικής καλλιέργειας, με το ιστορικό παρελθόν του Ελληνικού (Ρωμαίικου) στοιχείου της Κωνσταντινούπολης και της καθ’ ημάς ανατολής.
Τόνισε δε, πως “οι απελάσεις των Ελλήνων της Πόλης προσέφεραν στην Ελλάδα (στο εθνικό κέντρο) ένα μεγάλο δώρο: Μια σειρά σημαντικών ψαλτών και μουσικοδιδασκάλων οι οποίοι ερχόμενοι στην Ελλάδα επανατροφοδότησαν και συνέβαλαν καθοριστικά στην προσπάθεια επιστροφής της Ψαλτικής μας Τέχνης εις το αρχαίον κάλλος αυτής.
Έκλεισε λέγοντας ότι “η Βυζαντινή Μουσική και οι εργάτες της, οι Ψάλτες, αποτελούν ένα μεγάλο κεφάλαιο της εθνικής μας άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και πρόθεση της Ομοσπονδίας μας είναι να συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις, συνεχίζοντας το έργο των προκατόχων μας”.
Την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε ο Διδάκτωρ Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ Δημοσθένης Φιστουρής, ο οποίος έκανε αναφορά στις περιόδους της βυζαντινής μουσικής. Καταρχήν, την εποχή πριν την Άλωση με κυριότερο της εκφραστή τον Μαΐστορα της μουσικής Ιωάννη Κουκουζέλη, με πολύ μεγάλη συμβολή τόσο στο θεωρητικό, όσο και στο μελοποιητικό έργο. Στην συνέχεια ακολουθεί η μετά την άλωση εποχή, όπου οι σπουδαιότεροι μελοποιοί ήταν ο Πέτρος Μπερεκέτης και ο Πέτρος ο Πελοποννήσιος.
Ακολουθεί η περίοδος της μεταρρύθμισης. Με τη Νέα Μέθοδο του 1814, ο βασικός στόχος των δύο δασκάλων, του Γρηγορίου Πρωτοψάλτου και του Χουρμούζιου Χαρτοφύλακος, ήταν η μεταγραφή στη νέα παρασημαντική του μεγαλύτερου μέρους του παλαιού και κλασικού εκκλησιαστικού μελοποιητικού έργου.
Για να φτάσουμε στον 20ο αιώνα όπου η ψαλτική, πέρα από την ιδιότητα της εκκλησιαστικής μουσικής που διδασκόταν είτε σε ειδικές μουσικές σχολές που είχαν ιδρυθεί αποκλειστικά για την εκπαίδευση ιεροψαλτών ή κατ’οίκον με τη μορφή ιδιαιτέρων μαθημάτων, ως προφορική παράδοση, ήταν και είναι κυρίως μια βιωματική πράξη ενεργού πολιτισμού. Η Ψαλτική ως ύψιστη έκφραση της Μεγάλης Βυζαντινής Παράδοσης στους κόλπους της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας εγγυόταν την αρτιότερη δυνατή έκφραση της Ορθοδόξου λατρείας. Ειδικότερα δε την μετα-Βυζαντινή περίοδο, ήκμασαν μεγάλες μορφές της ψαλτικής τέχνης (Πρίγγος, Στανίτσας,Γεωργιάδης).
Στην εκδήλωση ακούστηκαν ύμνοι από όλες τις περιόδους ερμηνευμένα από τους δύο Πρωτοψάλτες, ενώ τα μέλη εκτελέστηκαν μονοφωνικά ανακαλώντας μνήμες, όταν αρκετά χρόνια πριν, μεγάλοι ψάλτες έψελναν ο καθένας ξεχωριστά ενώπιον του εκκλησιάσματος άκρως απαιτητικά μαθήματα, προβάλλοντας ουσιαστικά τα λεπτεπίλεπτα εκείνα ηχοχρώματα και λαρυγγισμούς του μέλους, που απορροφούνται και μόλις διαφαίνονται στις χορωδιακές εκτελέσεις.
Στην εκδήλωση έδωσαν το παρών πολλοί εκπρόσωποι από τον ιεροψαλτικό χώρο, πρωτοψάλτες από όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής και απλός κόσμος, λάτρεις της βυζαντινής μουσικής.
