Πρέπει να είμαι ειλικρινής. Αυτοί οι δύο μήνες εγκλεισμού στη μητρόπολη λόγω των απαγορευτικών μέτρων της κυβέρνησης της Νιγηρίας, πραγματικά με κούρασαν. Και με κούρασε ότι κούρασε κάθε άνθρωπο, κάθε χριστιανό, κάθε κληρικό. Περισσότερο όμως με κούρασε και συνεχίζει να με κουράζει, με προβληματίζει και με φοβίζει τολμώ να πω, ό,τι βγήκε στην επιφάνεια αυτόν τον καιρό από ανθρώπους της Εκκλησίας. Συνομωσιολογίες, φαντασιοπληξίες, πανικός, υστερία, φοβίες. Κατάκριση, απόρριψη, απειλές και δεν ξέρω τι άλλο ακόμα εναντίον κάθε ήρεμης και νουνεχούς φωνής που προσπάθησε να καθησυχάσει και να ενθαρρύνει τους πιό αδύναμους.
Πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι, επίσκοποι, κληρικοί, θεολόγοι, καθηγητές πανεπιστημίων, απλοί σκεπτόμενοι άνθρωποι όλοι στο εκτελεστικό απόσπασμα με συνοπτικές διαδικασίες από τις γνωστές από καιρό Μαινάδες της Εκκλησίας, κληρικούς και λαικούς.
Και το πιό τρομακτικό είναι ότι τα όσα τελευταία διαβάζουμε σε πολλές ορθόδοξες ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, ελληνικές και μη, έχουν την ίδια επιχειρηματολογία, την ίδια θεολογία, με τα όσα αναρτούν και υποστηρίζουν προτεσταντικές και δή πεντηκοστιανές ιστοσελίδες.
Η διεθνής του χριστιανικού φονταμενταλισμού επί τον έργον! Ο κορονoιός με την χάρη του Θεού και τις προσπάθειες των επιστημόνων αργά ή γρήγορα θα ξεπεραστεί. Ο ιός του φονταμενταλισμού όμως πως θα νικηθεί;[1]
Η πανδημία αυτή όμως έφερε στην επιφάνεια θέματα που με επιμέλεια ήταν κρυμμένα κάτω από το χαλί γιά χρόνια. Με λυπεί το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δείχνει τις περισσότερες φορές να είναι ανυποψίαστη, εσωστρεφής, αδύναμη να συλλάβει τα μηνύματα των καιρών ή καλύτερα να ζήσει στον χρόνο. Δείχνει « αποκομμένη από τη ζωή και την πραγματικότητα, φτιάχνει ένα δικό της κόσμο φαντασιώδη, δική της γλώσσα, δικά της αυτονόητα, ακοινώνητες αβεβαιότητες»[2]. Δεν αντιλαμβάνεται «πόσο επικίνδυνο είναι να μιλάει κανείς και να εκδηλώνει τον εαυτό του στον κλειστό του χώρο, ‘εκτός τόπου και χρόνου΄»[3].
Το θέμα που απασχολεί αυτές τις ημέρες όλες τις Εκκλησίες, είναι ο τρόπος και μόνον ο τρόπος μετάδοσης στους πιστούς της Θείας Ευχαριστίας. Και πάλι αφορισμοί, καταδίκες, άρθρα, κατηγορίες και ένα άγριο μπούλινγκ σε όσους τολμούν να εκφέρουν άποψη αντίθετηαπό εκείνη των πραγματικών ορθοδόξων…..
Από την άνεση του καναπέ και του γραφείου του ο καθένας νομίζει ότι μπορεί να συλλαμβάνει τα μηνύματα του κόσμου, να γνωρίζει τις ποιμαντικές ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε τοπικής Εκκλησίας, την αγωνία και το άγχος του κάθε ποιμένα (επισκόπου ή πρεσβυτέρου) που προσπαθεί, με υπευθυνότητα και αληθινή αγωνία, το καλύτερο γιά το ποίμνιο του.
Μιά μεγάλη θεολογική συζήτηση άνοιξε στην Ορθόδοξη Εκκλησία και πιστεύω ότι δεν θα κλείσει εύκολα και στην μετα-κορονoιό εποχή.
Όλα τα πιό πάνω καθώς και η αναζήτηση του τι πρέπει και τι μπορεί να γίνει, οι αμφιβολίες και οι δισταγμοί, όλα αυτά που μέρες πάλευαν στο μυαλό μου, σαν να βρήκαν την απάντηση τους μέσα σε μιά απλή, ίσως ασήμαντη για πολλούς ιστορία, που καταγράφεται στο 7ο κεφάλαιο του Δ! Βιβλίου των Βασιλειών[4]. Η Σαμάρεια βρίσκεται γιά καιρό σε πολιορκία από τους Σύριους και η κατάσταση στην πόλη είναι τραγική.Γιά πρώτη φορά στην ιστορία της, οι πολίτες εντός των τειχών στερούνται τροφής και νερού. Τα κεφάλια των ζώων πωλούνται ακριβά γιά τροφή των πλουσίων, ενώ οι φτωχές μητέρες βρίσκονται αντιμέτωπες με το δίλημμα ποιό από τα παιδιά τους θα φαγωθεί πρώτο! (Κεφ. 6). Έξω από τα τείχη ο εχθρός δεν επιτίθεται αλλά περιμένει υπομονετικά πότε οι εντός των τειχών θα πεθάνουν, γιατί ο Ισραήλ έχασε όλο τον εσωτερικό του πλούτο και δύναμη, έχασε την ενέργειά του και κυρίως γιατί έχασε την θέληση του να αντιμετωπίσει τα αληθινά προβλήματα που τον απειλούν. Αντι αυτού, συνεχίζουν την καθημερινή τους ρουτίνα περιμένοντας την σωστική παρέμβαση του Θεού.
Μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση κανείς δεν πρόσεξε, κανείς δεν έδωσε σημασία σε τέσσερις λεπρούς που στέκονται στις πύλες της πόλης. Όμως αυτοί οι τέσσερις λεπροί αν και αδύναμοι, περιθωριοποιημένοι και απόβλητοι από το σύστημα, εν τούτοις σκέφτονται πως να αντιμετωπίσουν την κατάσταση και πως να αντιδράσουν. Ο ένας λέει «είναι άσκοπο να μπούμε στην πόλη γιατί εκεί σίγουρα θα πεθάνουμε». Ο δεύτερος λέει: « Γιατί καθόμαστε εδώ; ‘Τι ημεις καθήμεθα ώδε;’είναι άσκοπο να παραμείνουμε στις πύλες της πόλης. Σε τι θα μας ωφελήσει αυτή η αναμονή;». Ο τρίτος λέει: «τότε μας μένει μόνο μιά επιλογή. Να πάμε στο στρατόπεδο των Συρίων και να παραδοθούμε, γιατί εκεί ή θα διαφύγουμε και θα σωθούμε ή θα πεθάνουμε». Δύσκολη απόφαση όντως γιά τον κάθε Ισραηλίτη. Πρέπει να αποφασίσουν αν θα εγκαταλείψουν την παλιά πόλη και τους εκλεκτούς του Θεού. Πρέπει να αποφασίσουν να βαδίσουν σε καινούργια εδάφη. Πρέπει να αποφασίσουν αν θα έρθουν σε επαφή με ειδωλολατρικές επιρροές.
Ο συγγραφέας του βιβλίου αναφέρει οι λεπροί προχώρησαν μέσα στο σκοτάδι. Τότε ένα θαυμαστό γεγονός λαμβάνει χώρα. Ο Θεός προηγείται αυτών με ισχυρό θόρυβο, τόσο δυνατό που οι εχθροί πίστεψαν ότι επρόκειτο γιά συμμάχους των Ισραηλιτών που έσπευσαν σε βοήθεια. Πανικόβλητοι εγκατέλειψαν το στρατόπεδο αφήνοντας πίσω τους τις τέντες με όλα τους τα υπάρχοντα και τα τραπέζια στρωμένα. Και οι λεπροί της ιστορίας φτάνοντας εκεί δεν βρήκαν στρατόπεδα εχθρών αλλά αντίθετα δώρα, ευλογία μέσα στην έρημο. Συνειδητοποιώντας την ιστορική τους ευθύνη λένε «δεν μπορούμε να μείνουμε εδώ, πρέπει να γυρίσουμε στην πόλη». Έτσι με την πράξη αυτή των λεπρών, όλη η πόλη, η κοινότητα, απελευθερώθηκε, ανανεώθηκε και έγινε και πάλι σημαντική γιά όλο τον κόσμο.
Μέσα στην ιστορική της διαδρομή, η Εκκλησία βρέθηκε άπειρες φορές σε κατάσταση πολιορκίας και συνεχίζει να βρίσκεται και σήμερα. Πολιορκείται από τις νέες ανάγκες της κοινωνίας , μέρος της οποίας είναι και η ίδια.
Γιά μιά ακόμα φορά η Εκκλησία βρίσκεται στις «πύλες» ξανά! Όπως και με τους λεπρούς της διήγησης, μπροστά μας ανοίγονται τρεις δυνατότητες. Μπορούμε να γυρίσουμε πίσω στην πόλη, να μείνουμε μέσα στα τείχη. Μπορούμε να μείνουμε εκεί που είμαστε, στις πύλες, κάτι το πολύ βολικό, απλοί παρατηρητές των γεγονότων παρόντων και μελλόντων. Τέλος μπορούμε να διακινδυνεύσουμε κάτι το νέο με την προυπόθεση ότι έχουμε την θέληση και την αντοχή να πορευθούμε στο σκοτάδι και στην αβεβαιότητα. Να πορευθούμε όπως οι νομάδες πρώτοι εκεί που οι άλλοι δεν μπορούν , δεν τολμούν να πάνε. Όπως έλεγε ο αείμνηστος καθηγητής Νίκος Ματσούκας « η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι Εκκλησία της εξόδου. Με τη διοδασκαλία, τη ζωή, τα παθήματα, την πίστη στην ανάσταση και τους καρτερικούς αγώνες δείχνει ότι η φύση της Εκκλησίας είναι να βρίσκεται σε μιά διαρκή έξοδο μέσα στο δραματικό γίγνεσθαι της ιστορίας»[5].
Αυτοί που τολμούν και βγαίνουν από τα τείχη είναι οι πραγματικοί ηγέτες της εκκλησιαστικής κοινότητας. Είναι εκείνοι που δεν προσπαθούν να κάνουν το παρόν βιώσιμο αλλά εκείνοι που αγωνίζονται να κάνουν το μέλλον εφικτό, πραγματικότητα. Ας συνειδητοποιήσουμε ότι σαν πνευματικοί ηγέτες κάποιας κοινότητας, επισκοπής ή ενορίας, δεν έχουμε χρέος στο χθές ούτε και στο σήμερα. Το χρέος μας είναι στο αύριο, στο όραμα μιάς δυναμικής, ζώσας, περιεκτικής και ευαίσθητης στα ανθρώπινα Εκκλησίας, που μαθαίνει να ζει και στο περιθώριο γιά να μπορεί να αγκαλιάσει και τους πιό αδύναμους στην πίστη και ευάλωτους αδελφούς.
Είναι καιρός να τολμήσουμε να βγούμε από τα τείχη της πόλης, αρνούμενοι την εσωστρέφεια της κοινότητας και να πορευθούμε εκεί που δεν υπάρχουν χνάρια και να χαράξουμε καινούργια μονοπάτια, χωρίς φόβο γιά τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες της στιγμής. Αυτή είναι η πρόσκληση και η πρόκληση του Παναγίου Πνεύματος.
Ας μην λησμονούμε αυτό που τόσο σοφά λέει ο καθηγητής Χρυσόστομος Σταμούλης: « δεν φοβόμαστε γιατί ερχόμαστε από την τολμηρή πλευρά της ιστορίας»[6]