Καίριες επισημάνσεις και εξηγήσεις για τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο νέο πρόγραμμα σπουδών δίνει το πρώτο πανελλήνιο συνέδριο θεολόγων που ξεκίνησε χθες το πρωί στη Θεσσαλονίκη.
Το συνέδριο με τίτλο “Διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα των Θρησκευτικών” διοργανώνεται από το Εργαστήρι Παιδαγωγικής του Τμήματος Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κεντρικής Μακεδονίας. Εντάσσεται στο πλαίσιο των Εκδηλώσεων Θεολογικού Λόγου και Τέχνης που διοργανώνει το Τμήμα Θεολογίας ΑΠΘ κατά τον Μάιο.
Ακαδημαϊκοί, θεολόγοι εκπαιδευτικοί και αρμόδιοι από το Υπουργείο Παιδείας συζήτησαν ανοιχτά για την εφαρμογή, τις προκλήσεις και τις επικρίσεις του νέου προγράμματος σπουδών και τις αλλαγές στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών. Σημαντικό μέρος στη συζήτηση είχε η χρήση των νέων τεχνολογιών ως εκπαιδευτικό βοήθημα για τη διδασκαλία του μαθήματος.
Στον χαιρετισμό του κατά την εναρκτήρια συνεδρία, ο πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ κ. Παναγιώτης Σκαλτσής εξέφρασε θερμές ευχαριστίες στο Εργαστήρι Παιδαγωγικής και τη διευθύντριά του αναπληρώτρια καθηγήτρια κ. Βασιλική Μητροπούλου για την πρωτοβουλία διοργάνωσης του συνεδρίου. Επεσήμανε, ακόμη, ότι για πρώτη φορά σε έναν ακαδημαϊκό χώρο, όπως η Θεολογική Σχολή, συναντώνται εκπαιδευτικοί θεολόγοι με φορείς του Υπουργείου Παιδείας, σε έναν ανοικτό διάλογο για τα νέα προγράμματα σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Ο Σύμβουλος Α΄ του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπ. Παιδείας κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου ανέπτυξε την εισήγηση με θέμα “Πλουραλισμός ή ομολογιακή νοοτροπία στο μάθημα των Θρησκευτικών; Η εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών στα Θρησκευτικά και οι επικρίσεις εναντίον τους”, την οποία αφιέρωσε στον μακαριστό καθηγητή δογματικής του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ Νίκο Ματσούκα.
Ο κ. Γιαγκάζογλου τόνισε ότι τα νέα προγράμματα σπουδών βασίζονται σε θεσμικά κείμενα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της ελληνικής πολιτείας στις διεθνείς συνθήκες παιδείας. “Τα νέα προγράμματα σπουδών στάθμισαν τις θέσεις ακαδημαϊκών θεολόγων, συνταγματολόγων, διανοουμένων και εκπαιδευτικών θεολόγων αλλά και ανεξάρτητων αρχών”, εξήγησε.
Υπογράμμισε, επίσης, ότι “ στη σημερινή εποχή το μάθημα των Θρησκευτικών έχει μια πρόκληση: να υπερβεί τη στενή κατηχητική του μαρτυρία και να διευρύνει τους παιδαγωγικούς ορίζοντες σύμφωνα με τη θεολογική μας παράδοση”. “Το Υπουργείο θα προχωρήσει εντός του καλοκαιριού σε έκδοση νέου ΦΕΚ για τα νέα προγράμματα σπουδών. Οι εκπαιδευτικοί για την καλύτερη διδασκαλία των νέων προγραμμάτων σπουδών θα λάβουν φάκελο με νέο εμπλουτισμένο υλικό που θα διανεμηθεί για πρώτη φορά στα χρονικά”, δήλωσε ο κ. Γιαγκάζογλου.
“Τα νέα προγράμματα αποτελούν εργαλείο που δεν κλειδώνεται στον φοριαμό του σχολείου. Στη βάση τους, δεν είναι θρησκειολογικά, όπως πολλοί ήθελαν να τονίσουν, αλλά είναι ανοικτά ορθόδοξα καθώς διαλέγονται με όλες τις θρησκευτικές παραδόσεις”, υπογράμμισε, αφήνοντας αιχμές προς τους επικριτές του. Επεσήμανε δε ότι τα νέα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να ανανεώνονται κάθε δύο χρόνια, λαμβάνοντας υπόψη τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και επιτεύγματα.
Όσον αφορά στις σχέσεις του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής με την Εκκλησία, δήλωσε ότι “έχουν εξομαλυνθεί και βρίσκονται πλέον σε ήρεμο πνεύμα” ενώ έκανε εκτενή αναφορά στον διάλογο που προχωρά με την Εκκλησία σχετικά με τα νέα προγράμματα.
Ο επίκουρος καθηγητής του Τμ. Θεολογίας Αθηνών Μάριος Κουκουνάρας Λιάγκης μίλησε για τη “θρησκευτική εκπαίδευση στην Ελλάδα αλλάζει: Η παιδαγωγική και διδακτική καινοτομία των νέων Προγραμμάτων Σπουδών”. “Τα νέα προγράμματα σπουδών στηρίζονται σε εμπειρίες οι οποίες έχουν αφετηρία διαλόγου τη δεκαετία του 1960. Τα δύο βασικά συστατικά για την παραγωγή- δημιουργία των νέων προγραμμάτων αναφορικά με το μάθημα των Θρησκευτικών αποτελούν ο κριτικός ρεαλισμός και η φαινομενολογία. Με τον τρόπο αυτό, μαθητές και μαθήτριες προσκαλούνται να γνωρίσουν και να συνομιλήσουν με τα θρησκευτικά των άλλων θρησκειών. Έτσι, ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να κάνει θεολογία με τα παιδιά, μέσω ενός ανακαλυπτικού πλαισίου”, εξήγησε.
“Σήμερα, για πρώτη φορά στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, οι εκπαιδευτικοί έχουν στα χέρια τους αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών”, είπε χαρακτηριστικά ο ομιλητής. Επιπρόσθετα, δήλωσε ότι “τα νεά προγράμματα σπουδών είναι ορθόδοξα”.
Ο κ. Κουκουνάρας- Λιάγκης ανέλυσε ότι η βιωματική προσέγγιση σε συνδυασμό με τους νέους οδηγούς των εκπαιδευτικών θα αποτελέσουν τα νέα μη δεσμευτικά εργαλεία που θα έρθουν από τον Σεπτέμβριο για τη διδασκαλία του νέου μαθήματος των Θρησκευτικών. Έκανε διάκριση μεταξύ του εκπαιδευτικού και θρησκευτικού βιώματος και παρακάλεσε τους παρόντες εκπαιδευτικούς να μη συγχέουν τα δύο βιώματα κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας γιατί έτσι προκύπτει σύγκρουση κατά την μαθησιακή πράξη από τη λάθος διδασκαλία των αρχών βιωματικής μάθησης.
“Η αξιοποίηση του θρησκευτικού ψηφιακού υλικού στο πανελλήνιο αποθετήριο αντικειμένων με τα νέα Προγράμματα Σπουδών” ήταν το θέμα της εισήγησης της αναπληρώτριας καθηγήτριας του Τμ. Θεολογίας ΑΠΘ κ. Βασιλικής Μητροπούλου. Η κ. Μητροπούλου υπογράμμισε την ανάγκη για μετάθεση του κέντρου βάρους διδασκαλίας από την ποσότητα του εκπαιδευτικού υλικού στην έρευνα και την ποιότητα. Εξήγησε ότι “οι νέες τεχνολογίες στα προγράμματα εκπαίδευσης συμβάλλουν στην προσέγγιση του μαθητή πολυτροπικά, ώστε να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες τους. Κατά την ανάπτυξη του ψηφιακού υλικού, ο μαθητής καλείται να ενεργήσει κριτικά. Το νέο ψηφιακό υλικό βοηθά τους μαθητές να επιλέγουν πηγές πληροφορίας, να εξοικειώνονται με τα εργαλεία λήψης αποφάσεων, να συμμετέχουν ενεργά στην παιδαγωγική διαδικασία, να αναπτύσσουν κριτική σκέψη στην αλληλεπίδραση και τη διαθεματικότητα”.
Επιπλέον, η κ. Μητροπούλου υποστήριξε ότι “τα νέα προγράμματα σπουδών αξιοποιούν σε μεγάλο βαθμό το νέο θρησκευτικό ψηφιακό υλικό που προσφέρει το διαδίκτυο και δίνει έμφαση στις διαδικασίες μάθησης”.
Μετά την εναρκτήρια συνεδρία με τις τρεις κεντρικές ομιλίες, οι εργασίες του συνεδρίου συνεχίστηκαν με εισηγήσεις από εκπαιδευτικούς θεολόγους, σχολικούς συμβούλους και μεταπτυχιακούς φοιτητές θεολογίας. Το συνέδριο ολοκληρώνεται σήμερα το απόγευμα με την ανακοίνωση των συμπερασμάτων του.