Αν για μάχες, νίκες, πρόσωπα ή ιστορικά γεγονότα στήνονται και υπάρχουν μνημεία και ηρώα, ο λόφος του Γολγοθά θα μπορούσε άνετα να χαρακτηρισθεί ως το Μνημείο της ανεπανάληπτης θεϊκής προσφοράς για την πανανθρώπινη συγχώρηση. Εκεί νοηματοδοτήθηκε ο ερχομός του Ιησού στην γη, αφού η σταυρική Του θυσία δεν ήταν επίδειξη δύναμής Του – δεν είχε ανάγκη να κάνει κάτι τέτοιο – , αλλά ήταν αποκορύφωμα της αγάπης Του μέχρι Σταυρού για όλα τα πλάσματά Του σκορπίζοντας ταυτόχρονα την συγχώρεση για όσα είχαν πράξει μέχρι τότε. Ήξερε, αν θα το έκανε μόνο με διδασκαλία θα το ξεχνούσαμε, αν θα το έκανε με θαύματα θα το θαυμάζαμε απλά∙ ανέβηκε στον Σταυρό για να μείνει ως πράξη μοναδική με αποδέκτες όσους τον ακολουθούν ή ακόμα και μόνο Τον παρακολουθούν.
Βέβαια δεν μιλάμε για συγχώρηση ως αφηρημένη έννοια. Η συγχώρεση της χριστιανικής διδασκαλίας έχει δρόμο και προορισμό, τον συνάνθρωπό μας. Προϋπόθεση για να λάβουμε συγχώρεση από τον Θεό για τα πεπραγμένα μας1, είναι η παροχή της (και μάλιστα πρώτα), στους άλλους. Σ’ αντίθεση περίπτωση είμαστε χριστιανοί του συμφέροντας και μόνο. Αντίθετα, πρέπει να γνωρίζουμε ότι «η άφεση προκαλεί την άφεση»2 κατά την πατερική διδασκαλία και την ουσιαστική ορθόδοξη πνευματική ζωή.
Στο πρόσωπο του ληστή στον Γολγοθά που ζητά συγχώρεση, ο Χριστός συγχωρεί κάθε άνθρωπο που έχει το θάρρος να εντοπίσει, να παραδεχτεί, να μετανιώσει για όσα κακώς έπραξε, για τις μικρές του ή μεγάλες αδυναμίες του. Είναι η απάντηση Του σ΄ όσους, με συντριβή σκύβουν στα ατοπήματά τους ή και τα ανομήματά τους. ΄Ολους αυτούς που δεν αναζητούν δικαιολογίες, ως νέοι Αδάμ και Εύα, αλλά προχωρούν, αλλάζουν και «βρίσκονται πλέον στο στάδιο των πνευματικών αγώνων τους»3.
Ο Γολγοθάς αναδείχθηκε και αποδείχθηκε ως το μεγαλύτερο εξομολογητήριο που υπήρξε ποτέ. Μέσα από τις κραυγές των σταυρωτών, ξεχωρίζει η φωνή του συσταυρωμένου ληστή, του μόνου γνωστού κάτοικου του Παραδείσου, Εκείνα τα λόγια που ξεστόμισε4 ήταν ικανά να φανεί ότι άξιζε η θυσία του Ιησού, να τραβήξει σε μετάνοια τους ανθρώπους, ο πρώτος βρέθηκα δίπλα Του, αμέτρητοι στην συνέχεια μακριά Του, χρονικά ή τοπικά.
Τη Μεγάλη Παρασκευή το βράδυ, στον Όρθρο της επόμενης ημέρας, θα ακούσουμε ένα παράξενο μοιρολόι, τα Εγκώμια για τον θριαμβευτή Ιησού. Μέσα σ’ αυτό θα ακουστεί και το ερώτημα της πονεμένης Μάνας Του για το μονάκριβο παιδί Της. Εκείνης που το βλέπει ατιμωτικά στον Σταυρό, άδικα στον Τάφο. Θα κλάψει, θα ραγίσει καρδιές σαν αναρωτηθεί : «ω γλυκιά μου άνοιξη που χάθηκε το κάλος σου;»5. Είναι ερώτημα και στον καθένα μας που ψάχνει την απάντηση στην ζωή πολλών. Πού είναι τα πλούτη μας; πού οι δόξες μας; πού οι γνώσεις μας ; πού η ομορφιά μας; Όταν μετά τον βιολογικό θάνατό μας αυτά τα διαδεχθεί η υστεροφημία μας, σημαίνει ότι καλά τα είχαμε, καλά τα τακτοποιήσαμε. Όταν όμως αποδειχθεί ότι τα κατείχαμε μόνο για απόλαυση και προβολή προσωπική, τότε όλα θα χαθούν στην λήθη του παρελθόντος. Τότε η πλάκα η μαρμάρινη θα σφραγίσει τη ζωή μας, ως κοινή κατάσταση όλων μας και απ’ εκεί και πέρα δεν θα έχει μείνει τίποτα να μας θυμίζει.
Του Χριστού η ομορφιά δεν χάθηκε, δεν εννοούμε ασφαλώς τη φυσική -σωματική ομορφιά. Ο λόγος είναι για την διδασκαλία Του που πλέον η τήρησή της καθορίζει την στάση μας στην Εκκλησία, στη στρατευομένη ή στη θριαμβεύουσα. Πια δεν έχει σημασία ποιοί είμαστε, αλλά τι είμαστε. Η θέση που κατέχουμε στη βιωτή μας και στην κοινωνία είναι εκείνη που θα μας αναδείξει ως καλούς διαχειριστές ή όχι. Αν θα είναι θέση με εγωισμό και αλαζονεία ή με σύνεση και μέτρο. Ο Χριστός προτίμησε θέση παράξενη, θυσίας θέση, Σταυρού θέση. Για τον λόγο αυτό ήρθε η Ανάσταση Του, είθε και η προσωπική μας.
Υποσημειώσεις:
1. Γρηγόριος ο Θεολόγος, ΕΠΕ 1,356
2. Βλ. Α΄Κορ. θ,24
3. Λουκ. κγ,42
4. Εγκώμια Μεγάλης Παρασκευής (Γ΄ Στάση)
5. Ιωαν. στ, 47